ដីព្រៃជាង១០ហិកតានៅតំបន់ការពារ ស្ថិតក្នុងឃុំជៀប ស្រុកទឹកផុស ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង រងការឈូសឆាយពីសំណាក់ជនខិលខូចដោយខុសច្បាប់ ខណៈអាជ្ញាធរកំពុងស្វែងរកអ្នកពាក់ព័ន្ធមកដោះស្រាយតាមផ្លូវច្បាប់។
នាយសង្កាត់រដ្ឋបាលព្រៃឈើខ្សែតដំរីស លោក អៀម ហៀង ឱ្យដឹងថា ដីព្រៃជាង១០ហិតាក្នុងតំបន់គម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ ស្ថិតនៅភូមិកោះខ្ទម ឃុំជៀប ត្រូវបានជនខិលខូចលួចកាប់រាននិងឈូសឆាយនាពេលថ្មីៗនេះ ដោយគ្មានលិខិតអនុញ្ញាតពីរដ្ឋបាលព្រៃឈើឡើយ។
លោកអះអាងថា ក្នុងដីព្រៃដែលរងការឈូសឆាយនោះមានដីគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ ប្រហែលជាង២ហិកតាប៉ុណ្ណោះ ខណៈជិត១០ហិកតាទៀត ស្ថិតក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់។
លោកបន្តថា លោកមិនបានដឹងមុន ឬជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយសកម្មភាពឈូសឆាយនេះទេ ហើយក្រោយទទួលបានព័ត៌មាននេះ លោកបានចុះទៅពិនិត្យផ្ទាល់និងធ្វើរបាយការណ៍ជូនថ្នាក់លើ ដើម្បីមានវិធានការឬចំណាត់ការ និងស្រាវជ្រាវរកអ្នកពាក់ព័ន្ធមកទទួលខុសត្រូវ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ឥលូវនេះ ខាងរដ្ឋបាលព្រៃយើងមានចំណាត់ការហើយ។ កាលណារកម្ចាស់អត់ឃើញ យើងនឹងចេញសេចក្ដីជូនដំណឹងរយៈពេល១ខែ កាលណាចេញសេចក្ដីជូនដំណឹងហ្នឹងហើយ ម្ចាស់នៅតែអត់ចូលខ្លួនមកដោះស្រាយទេ អាហ្នឹងយើងនឹងចងក្រងសំណុំរឿងបញ្ជូនទៅតុលាការ ដើម្បីស្រាវជ្រាវបន្តទៀត»។
ពលរដ្ឋខេត្តកំពងឆ្នាំងម្នាក់ លោក សុខ ឧត្ដម ដែលចុះពិនិត្យដល់ទីតាំងដីផ្ទាល់ បានដាក់ការសង្ស័យថា ការដែលបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យមានការឈូសឆាយដីព្រៃក្នុងតំបន់ការពារអស់ក្នុងចំនួនច្រើនបែបនេះ អាចជាប់ពាក់ព័ន្ធអំពើពុករលួយ ឬការគប់គិតគ្នាណាមួយរវាងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននិងជនល្មើស។
ពលរដ្ឋរូបនេះបានជំរុញឱ្យមានការស្រាវជ្រាវនិងស្វែងរកឱ្យពិតប្រាកដមួយ ដើម្បីចាប់ជនល្មើសនិងអ្នកពាក់ព័ន្ធមកទទួលខុសតាមផ្លូវច្បាប់។
លោកបន្ថែមថា៖ «ការឈូសឆាយទំហំជាង១០ហិកតា មិនមែនឈូសឆាយតែមួយថ្ងៃរួចនោះទេ។ ចុះហេតុអីអាជ្ញាធរភូមិឃុំស្រុកនិងជំនាញមិនដឹង? ប្រហែលជាមានការបើកភ្លើងខៀវឬយ៉ាងណា»។
កាលពីចុងឆ្នាំ២០២១ អាជ្ញាធរខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ក៏បានរកឃើញនិងដកហូតដីទំហំ៧១១ហិកតារបស់គម្របព្រៃឈើ២០០២ ស្ថិតនៅស្រុកទឹកផុស មកទុកជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញផងដែរ ក្រោយពីជនខិលខូចលួចឈូសឆាយធ្វើកម្មសិទ្ធិ។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលនៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស (ADHOC) ប្រចាំខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក សំ ចាន់គា បានជំរុញទៅអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធស្វែងរកចាប់ជនល្មើសមកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់ ដោយឈរលើគោលការណ៍យុត្តិធម៌និងស្មើភាពគ្នា មិនថាជនល្មើសជាអ្នកមានលុយមានអំណាចឬពលរដ្ឋក្រក្រីឡើយ។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះលើកឡើងថា កន្លងមក អាជ្ញាធរចាត់វិធានការបានតែប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រប៉ុណ្ណោះ ខណៈអ្នកមានលុយមានអំណាច មិនត្រូវបានផ្ដន្ទាទោសឡើយ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំសំណូមពរឱ្យការអនុវត្តច្បាប់ហ្នឹងមានភាពយុត្តិធម៌។ យើងបារម្ភខ្លាចដូចចំណាត់ការកន្លងមក យើងឃើញថា ការនាំខ្លួន ការកោះហៅ ការអនុវត្តហ្នឹង បានលើតែពលរដ្ឋទន់ខ្សោយទេ។ ឯអ្នកដែលមានអំណាចនិងមន្ត្រីរាជការដែលមានកំហុសធ្ងន់ធ្ងរហ្នឹង មិនត្រូវបាននាំមកដាក់ទោសទេ។ អ៊ីចឹងយើងសង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាលនឹងអនុវត្តជាទូទៅ ផ្ដល់ភាពយុត្តិធម៌ទាំងពលរដ្ឋ និងមន្ត្រីទាំងអស់»។
មាត្រា៩៧ នៃច្បាប់ស្ដីពីព្រៃឈើ ចែងថា ការកាប់រានព្រៃ ឬហ៊ុមព័ទ្ធកាន់កាប់ដីព្រៃ ត្រូវផ្ដន្ទាទោសពី៥ទៅ១០ឆ្នាំ និងត្រូវរឹបអូសវត្ថុតាងទាំងអស់មកទុកជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ ដកហូតកិច្ចព្រមព្រៀង អាជ្ញាបណ្ណ លិខិតអនុញ្ញាត រួមទាំងកម្ទេចចោលវត្ថុតាងក្លែងបន្លំ។
ចំណែកមាត្រា១០០នៃច្បាប់ដដែលនេះ ចែងថា ប្រសិនបើបទល្មើសនោះប្រព្រឹត្តដោយមន្ត្រីអាជ្ញាធរដែនដី មន្ត្រីនគរបាល មន្ត្រីយោធា និងមន្ត្រីអាជ្ញាធរផ្សេងទៀត ដោយបានធ្វើអន្តរាគមន៍ ផ្ដល់ការអនុញ្ញាតឬប្រយោល ដើម្បីជួយដល់សកម្មភាពល្មើសគ្រប់យ៉ាង ត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី១ឆ្នាំទៅ៥ឆ្នាំ និងពិន័យពី១០លានរៀលទៅ១០០លានរៀល៕
