មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិ អះអាងថា សមត្ថកិច្ចជំនាញទទួលបន្ទុកផែនប្រឆាំងគ្រឿងញៀន នៅពុំទាន់រកឃើញថាមានមន្ត្រីកម្ពុជារូបណាជាប់ពាក់ព័ន្ធករណីគប់គិតជាមួយក្រុមហ៊ុនចិនដែលនាំសារធាតុគីមីសម្រាប់ផ្សំជាគ្រឿងញៀនជាង១០០តោនចូលមកកម្ពុជានៅឡើយទេ។
ការអះអាងនេះធ្វើឡើងក្រោយក្រុមហ៊ុនចិនឈ្មោះ «ស៊ិនយីងហ្វេង» បាននាំសារធាតុគីមីផ្សំជាគ្រឿងញៀនជាង១០០តោនចូលកម្ពុជា ខណៈក្រុមហ៊ុននេះទទួលបានអាជ្ញាបណ្ណនាំចូលពីមុខទំនិញចំនួន៤មុខ ប៉ុន្តែបាននាំចូលដល់ទៅ៨មុខ។
អគ្គស្នងការរងនៃអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិទទួលបន្ទុកផែនប្រឆាំងគ្រឿងញៀន លោក ម៉ក់ ជីតូ ថ្លែងថា ប្រធានក្រុមហ៊ុនដែលនាំសារធាតុគីមីសម្រាប់ផ្សំជាគ្រឿងញៀនជាង១០០តោនចូលមកកម្ពុជា និងបក្ខពួក២នាក់ទៀតសុទ្ធជាជនជាតិចិន ដោយថា ម្នាក់ជាមេការ និងម្នាក់ទៀតជាអ្នករួមភាគហ៊ុន ត្រូវសមត្ថកិច្ចចាប់ដាក់ពន្ធនាគារតាំងពីថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១។ ក្រៅពីនោះ លោកថា បក្ខពួករបស់គេម្នាក់ទៀតដែលជាអ្នកដឹកជញ្ជូនសារធាតុញៀន បានស្លាប់ក្នុងករណីផ្ទុះអាវុធ បន្ទាប់ពីព្យាយាមតដៃជាមួយសមត្ថកិច្ចនៅចំណុចប៉ារ៉ាស់ហាមឃាត់តាមផ្លូវទៅខេត្តព្រះសីហនុ។
លោកបន្ថែមថា សមត្ថកិច្ចកម្ពុជាកំពុងសហការជាមួយអាជ្ញាធរចិនតាមចាប់បក្ខពួករបស់គេជាអ្នកបច្ចេកទេស៦នាក់ទៀត ខណៈបានកំណត់អត្តសញ្ញាណតាមរយៈលិខិតឆ្លងដែនរបស់ពួកគេ និងបានប្រគល់ភារកិច្ចស្រាវជ្រាវឱ្យទៅភាគីចិនរួចហើយដែរ។
យ៉ាងនេះក្ដី មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ទទួលបន្ទុកផែនប្រឆាំងគ្រឿងញៀនរូបនេះអះអាងថា មិនទាន់រកឃើញថាមានសមត្ថកិច្ចកម្ពុជារូបណាជាប់ពាក់ព័ន្ធការគប់គិតលើរឿងនេះនៅឡើយ។
លោក ម៉ក់ ជីតូ ថា៖ «តាមការស៊ើបអង្កេតយើង វាអញ្ចេះ [មន្ត្រី] ជំនាញយើងៗអត់គិត [ថាបុគ្គលនោះជានរណា ហើយមានតួនាទីជាអី្វ] ទេ។ ពាក់ព័ន្ធអ្នកណា យើងបង្ក្រាបចាប់អ្នកហ្នឹង។ ប៉ុន្តែវាអត់ទាន់រកឃើញថាពាក់ព័ន្ធអ្នកណា បើពាក់ព័ន្ធមន្ត្រីវិញ រឹតតែស្រួលទៀតហើយ តែវាអត់ទាន់មានទេ ហ្នឹងហើយ។ គាត់ [ក្រុមហ៊ុន] សុំគេ [ក្រសួងពាក់ព័ន្ធ] គាត់ថាផលិតអាល់កុល ផលិតជីអ៊ីចឹងទៅ។ រួចទៅ គាត់ទៅលួចធ្វើអាហ្នឹង[គ្រឿងញៀន]។ មាននរណាដឹងថាគាត់ផលិតគ្រឿងញៀន? អត់ទេ! ទាល់តែយើងស្រាវជ្រាវតាមជំនាញ បានយើងរកឃើញ។ បើសិនជាមានពាក់ព័ន្ធដល់[ស្ថាប័ន ឬមន្ត្រី] ណា យើងធ្វើដល់ហ្នឹង យើងអត់ទុកទេ»។
លោក ម៉ក់ ជីតូ បន្តថា បច្ចុប្បន្ន សារធាតុគីមីផ្សំជាគ្រឿងញៀនជាង១០០តោននោះ ត្រូវបានរក្សាក្នុងឃ្លាំងនៅទីតាំងក្រុមហ៊ុនចិនឈ្មោះ «ស៊ិនយីងហ្វេង» ដដែល ខណៈក្រុមហ៊ុននេះត្រូវបានបិទទ្វាររួចទៅហើយ។ លោកថា ក្រោយបើកដំណើរការនៅកម្ពុជាប្រមាណ៥ឆ្នាំ ដោយកាលនោះ ក្រុមហ៊ុននេះផ្ដើមដំបូងដោយផលិតអាល់កុល បន្ទាប់មកក្ស័យធន រួចផ្លាស់ប្ដូរទំនិញដែលជាសារធាតុផលិតជាញឹកញាប់។
យ៉ាងណា លោកថា នៅរសៀលថ្ងៃទី៧ ខែមីនានេះ សមត្ថកិច្ចកម្ពុជា និងអ្នកជំនាញពីអាមេរិក អូស្ត្រាលី និងថៃ នឹងចុះទៅទីតាំងផ្ទាល់ ដើម្បីពិនិត្យ បន្សាប រួចបំផ្លាញសារធាតុញៀនទាំងនោះចោល។
បើតាមលោក ម៉ក់ ជីតូ អះអាងថា ជនជាតិចិនទាំងនោះត្រូវបានចោទពីបទ «កែច្នៃ និងផលិតសារធាតុញៀន» ហើយទោសនេះអាចជាប់គុកអស់មួយជីវិត។
ជាមួយគ្នានេះ លោកថា សមត្ថកិច្ចនឹងស្នើទៅតុលាការ ដើម្បីរឹបអូសយកទ្រព្យសម្បត្តិទាំងអស់របស់ក្រុមហ៊ុនមកធ្វើជាសម្បត្តិរដ្ឋ។
លោកថា៖ «យើងឃាត់ទុកហើយឥលូវនេះ នៅតែស្នើសុំតុលាការបង្កកនិងរឹបអូសជាសម្បត្តិរដ្ឋ។ អាយើងស្នើសុំអ៊ីចឹងហើយ ប៉ុន្តែចាំមើលការសម្រេចរបស់តុលាការ។ ច្បាប់គ្រឿងញៀន គេរឹបអូសអ៊ីចឹងហើយ! ទ្រព្យសម្បត្តិគាត់មិនមែនតែប៉ុណ្ណឹងទេ មានវីឡាមួយ មានឡានមានអីទៀត ហើយយើងកំពុងស្រាវជ្រាវលំហូរហិរញ្ញវត្ថុរបស់គាត់ទៀត។ បើឃើញនៅធនាគារ អាហ្នឹងយើងបង្ក្រាប គេហៅថាប្រឆាំងជាមួយការសម្អាតប្រាក់។ ដី [ក្រុមហ៊ុន] ជារបស់គាត់ [ជនជាតិចិន] តែម្ដង! គាត់ទិញ»។
អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា លោក គុណ ញឹម បដិសេធតបនឹងសំណួរវីអូឌី ដោយប្រាប់ថាលោកកំពុងជាប់រវល់ប្រជុំ។
នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី លើកឡើងថា ករណីគ្រឿងញៀននិងការនាំចូលនូវសារធាតុញៀនក្នុងទំហំធំបែបនេះ បង្កជាបញ្ហាប្រឈមខ្លាំងណាស់ចំពោះសុខភាពសាធារណៈ ជាពិសេសលោកបារម្ភពីលទ្ធភាពនៃការផលិតនិងចែកចាយគ្រឿងញៀនដែលនឹងរុញឱ្យយុវជនកម្ពុជាក្លាយជាជនរងគ្រោះកាន់តែច្រើនក្នុងរយៈពេលវែង។
លោក ប៉ិច ពិសី ចង់ឃើញស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធបើកការស៊ើបអង្កេតទ្រង់ទ្រាយធំ ឱ្យលម្អិត មានតម្លាភាព និងទំនួលខុសត្រូវខ្ពស់ ដោយចាត់វិធានការជាប្រព័ន្ធ រកមូលហេតុនៃបញ្ហា។ បើមិនដូច្នេះទេ កម្ពុជានឹងជួបប្រទះបញ្ហានេះបន្តទៀត។
លោក ប៉ិច ពិសី ថា៖ «ហេតុអីបានជាការនាំចូលគ្រឿងញៀន សារធាតុញៀនដ៏ធំប៉ុណ្ណឹង? យើងគិតថា ប្រហែលជាមិនស្រួលក្នុងការនាំចូលទេ ប្រសិនបើមិនមានការគប់គិតផ្សេងៗ។ សង្ស័យថាមានការគប់គិតផ្សេងៗពីអ្នកពាក់ព័ន្ធដែលជាអាជ្ញាធររបស់យើង អាហ្នឹងយើងធ្វើការសង្ស័យ ហើយធ្វើការស៊ើបអង្កេត។ ហើយបើយើងរកឫសគល់ហ្នឹងមិនឃើញទេ ហើយដាក់ទោសទណ្ឌត្រឹមតែអ្នកដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន ខ្ញុំគិតថា ប្រហែលជាយើងមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាដែលជាឫសគល់នៃការនាំចូលសារធាតុហ្នឹងទេ»។
កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង បានចេញបញ្ជាផ្ទាល់មាត់ឱ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធស្វែងរកអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះការអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមហ៊ុនមួយនាំចូលសារធាតុផ្សំជាគ្រឿងញៀនជាង១០០តោនចូលមកកម្ពុជា។
លោក ស ខេង ក៏បានប្រាប់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាក់ព័ន្ធដែលផ្ដល់អាជ្ញាបណ្ណនាំសារធាតុផលិតគ្រឿងញៀនចូលកម្ពុជា មិនត្រូវមើលស្រាលលើបញ្ហានេះឡើយ។ បើមិនដូច្នេះទេ លោកថា រដ្ឋមន្ត្រីរូបនោះនឹងជាប់ជំពាក់ការបំផ្លាញសុខភាពសាធារណៈ និងបំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ចសង្គមថែមទៀត៕
