សហស្ថាបនិកគណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលត្រូវបានតុលាការរំលាយ បានហៅភាពស្ងៀមស្ងាត់របស់លោក កឹម សុខា មិនចេញទៅបោះឆ្នោតដែលបម្រើឱ្យការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ថ្មីៗនេះ ថាជាកំហុសមួយដ៏ធំ ដែលសម្រេចចិត្តមិនចេញតស៊ូផ្នែកនយោបាយក្នុងនាមជាអ្នកពុះពារជំរុញឱ្យមានប្រជាធិបតេយ្យ។
នេះជាលើកទីមួយហើយដែលលោក សម រង្ស៊ី ប្រតិកម្មចំពោះសកម្មភាពរបស់លោក កឹម សុខា។ តាមរយៈបទសម្ភាសន៍ជាមួយវិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី៩ ខែមិថុនា អ្នកនយោបាយចាស់វស្សារូបនេះ ចាត់ទុកការមិនចូលរួមប្រើប្រាស់សិទ្ធិទៅបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ កាលពីថ្ងៃទី៥ កន្លងទៅនេះ គឺជាបញ្ហាមួយដ៏ធំសម្រាប់អ្នកតស៊ូនយោបាយតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំកត់សម្គាល់មួយឃើញថា លោក កឹម សុខា ធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ប្រាប់ថា គាត់អត់ទៅចូលរួមការបោះឆ្នោតទេ ពីព្រោះគាត់អត់មានឃើញគណបក្សណាដែលគាត់ពេញចិត្ត បានគាត់អត់ទៅបោះឆ្នោត មានន័យថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏គាត់មិនពេញចិត្ត គណបក្សភ្លើងទៀន ក៏គាត់មិនពេញចិត្ត។ គាត់ចាត់ទុកថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ដូចជាគណបក្សភ្លើងទៀន ហើយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ដូចគណបក្សភ្លើងទៀន គាត់អត់ពេញចិត្តអ្នកណាទាំងអស់។ គាត់និយាយអ៊ីចឹងខុសធ្ងន់ណាស់»។
គេសង្កេតឃើញថា ការវិវត្តស្ថានការណ៍នយោបាយមួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះ មេដឹកនាំនយោបាយកំពូលទាំងពីររូបហាក់បានដើរដល់ផ្លូវបំបែកពីអ្នកនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យរៀងៗខ្លួន។ នៅក្នុងអង្គសវនាការ កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមិថុនា លោក កឹម សុខា ក្នុងនាមជាជនជាប់ចោទ បានជម្រាបអង្គជំនុំជម្រះថា គណបក្សភ្លើងទៀន គឺជាមនោគមរបស់លោក សម រង្ស៊ី ហើយការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ថ្មីៗនេះ លោកមិនបានប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់លោកទៅបោះឆ្នោត មានន័យថា លោកមិនគាំទ្របក្សនយោបាយណាមួយទេ សូម្បីបក្សភ្លើងទៀនដែលគេដឹងជាទូទៅថាជាដើមកំណើតពីបក្សសមរង្ស៊ី។
ជាងនេះទៅទៀត នៅក្នុងអង្គសវនាការ លោក កឹម សុខា ថែមទាំងលើកឡើងថា ទំនាក់ទំនងក្នុងនាមសម្ព័ន្ធភាពជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ក្រោមឆ័ត្រគណបក្សសង្រ្គោះជាតិដូចមុនលែងមានទៀតហើយ ដោយសារពេលនេះ លោក សម រង្ស៊ី បានចេញទៅគាំទ្រគណបក្សភ្លើងទៀនដែលមេដឹកនាំរូបនេះបានបង្កើតឡើង។
បើទោះបែបណា នាយកខុទ្ទកាល័យលោក កឹម សុខា គឺលោក មុត ចន្ថា ហៅប្រតិកម្មរបស់លោក សម រង្ស៊ី ប្រឆាំងភាពអវត្តមានរបស់លោក កឹម សុខា ក្នុងថ្ងៃបោះឆ្នោតនោះ ថាគ្រាន់តែជាការលុបលាងភាពបរាជ័យដែលគណបក្សភ្លើងទៀនធ្លាក់ចុះនូវការគាំទ្ររបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។
បើតាមលោក មុត ចន្ថា ការដើរចេញមួយជំហានរបស់លោក សម រង្ស៊ី នៅពេលនេះ ប្រៀបដូចជាបានប្រកាសខ្លួនជាមុនថា បានជាន់ឈ្លីសម្ព័ន្ធមិត្តដៃគូអ្នកតស៊ូនយោបាយជាមួយគ្នា ហើយក៏ជាអ្នកដែលបំផ្លាញស្មារតីនៃការរួមរួបអ្នកប្រជាធិបតេយ្យដែរ។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលលោក សម រង្ស៊ី និយាយនេះ គឺគ្រាន់តែជាបិទបាំងនូវភាពអាម៉ាស់របស់គាត់ ដែលបំបែកស្មារតីបង្រួបបង្រួមនៃគណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលត្រូវរំលាយហ្នឹង យកមកចូលរួមបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់នេះ។ វាជាការក្បត់នឹងឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងជាន់ឈ្លីបំណងប្រាថ្នាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលចង់ឱ្យអ្នកប្រជាធិបតេយ្យរួបរួមហ្នឹង»។
ក្រោយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ គេសង្កេតឃើញថា ភាពរង្គោះរង្គើផ្ទៃក្នុងបក្សនៃគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ បានរីកធំធាត់ឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ។ សារវាយប្រហារភាគច្រើន គេឃើញកើតឡើងពីក្រុមអ្នកគាំទ្រលោក កឹម សុខា ប្រឆាំងសកម្មភាពរបស់លោក សម រង្ស៊ី តាមរយៈហ្វេសប៊ុក បានផ្ទុះឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ជាជាងរិះគន់ដោយផ្ទាល់ទៅរដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងនេះ គេក៏សង្កេតឃើញដែរ អ្នកមាននិន្នាការគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ី ក៏បានតបតទៅវិញតាមរូបភាពផ្សេងៗ។
ភាពមិនចុះសម្រុងនឹងគ្នានេះចេះតែវិវត្តកាន់តែធំទៅៗ រហូតដល់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលនៅនាទីចុងក្រោយនេះ ហាក់បោះសម្ដីធំតូចដាក់គ្នាបង្ហាញពីសម្ព័ន្ធភាពនេះជិតឈានដល់ផ្លូវបំបែក។
សម្រាប់មន្រ្តីដែលស្និទ្ធនឹងលោក សម រង្ស៊ី គឺលោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ្រ បញ្ជាក់ជំហរថា គេហាក់មិនយល់ពីការសម្រេចចិត្តនៅពេលនេះរបស់លោក កឹម សុខា ដែលបន្តនៅស្ងៀមស្ងាត់ មិនធ្វើអ្វីសោះ សូម្បីសិទ្ធិបោះឆ្នោតដែលមានធានាដោយច្បាប់ ក៏លោកមិនប្រើដែរ។ បើតាមលោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ្រ សម្រាប់កូតាពីខាងលោក សម រង្ស៊ី នៅតែបន្តរក្សាដៃគូ និងបង្រួបបង្រួមស្មារតីសង្រ្គោះជាតិដដែល។
លោកបន្តថា៖ «លោក កឹម សុខា គាត់ជាប្រធានគណបក្សប្រឆាំងមួយធំ ហើយគាត់ធ្វើអីអត់កើត ប៉ុន្តែឃើញភ្លើងទៀនដែលជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ហើយក៏ជាអតីតរបស់លោក សម រង្ស៊ី តែឥលូវនេះមិនមែនជារបស់លោក សម រង្ស៊ី ទៀតទេ គាត់ចេញពីភ្លើងទៀនហើយ។ គាត់ឃើញហើយ ហើយក៏គាត់ស្គាល់ដែរ គាត់អត់គាំទ្រ ខ្ញុំអត់ដឹងដែរ ខ្ញុំអត់យល់ដែរ។ ប្រជាពលរដ្ឋលោកមើលឃើញទាំងស្រុងហើយ។ ប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស និងទូទាំងពិភពលោក នឹងឃើញពីទង្វើដែលគាត់ធ្វើ»។
បើទោះបែបណា តាមរយៈឃ្លីបវីដេអូដែលត្រូវគេផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈកាលពីឆ្នាំ២០១៧ ដែលនៅពេលនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ជួបសន្ទនាតាមទូរសព្ទជាមួយលោក កឹម សុខា គឺលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា លោកស្នើឱ្យលោក កឹម សុខា ឡើងធ្វើជាប្រធានបក្សសង្រ្គោះជាតិជំនួសលោក សម រង្ស៊ី ខណៈដែលលោក សម រង្ស៊ី ត្រូវហ៊ុមព័ទ្ធទៅដោយបណ្តឹងរាប់មិនអស់នៅក្នុងដៃតុលាការទៅហើយ។
អ្នកជំនាញផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយធ្លាប់បញ្ជាក់ថា អ្នកដែលចំណេញពីការបែកបាកនៃសម្ព័ន្ធភាពអ្នកប្រជាធិបតេយ្យនេះ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
មួយវិញទៀត ការឈានចូលដល់បន្ទាត់ក្រហមនេះ គឺជាបំណងប្រាថ្នារបស់គណបក្សកាន់អំណាចចង់បានជាយូរមកហើយ ដែលមិនចង់ឃើញក្រុមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យរីកលូតលាស់ទេ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ការរីកធំធាត់នៃអ្នកតស៊ូនយោបាយតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ គឺជាការគំរាមកំហែងដ៏ធំក្នុងការគ្រប់គ្រងអំណាចបន្តទៀតរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា៕
