យុវជនម្នាក់បានប្ដឹងទៅអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ (ACU) ឱ្យស៊ើបអង្កេតពាក់ព័ន្ធភាពមិនប្រក្រតីជុំវិញផែនការលក់ដីតំបន់ភ្នំតាម៉ៅជាង២ ០០០ហិកតា។
កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានស្នើសុំដោះដូរដីចំនួន២ទីតាំងនៅ «តំបន់ភ្នំតាម៉ៅ» ទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនធ្វើការអភិវឌ្ឍ ដោយក្នុងនោះ ទីតាំងទី១មានដី៣០០ហិកតា កាត់ចេញពីស្ថានីយចិញ្ចឹមគោពូជភ្នំតាម៉ៅ ដូរទៅឱ្យក្រុមហ៊ុន «ខ្មែរ ហ្វ្រេស មីល ឯ.ក» សម្រាប់អភិវឌ្ឍ និងមួយកន្លែងទៀតមានផ្ទៃដីទំហំ៥០០ហិកតា កាត់ចេញពីរដ្ឋបាលព្រៃឈើភ្នំតាម៉ៅ ដូរទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនធ្វើការអភិវឌ្ឍដែរ ប៉ុន្តែមិនបានប្រាប់ឈ្មោះក្រុមហ៊ុន ឬអ្នកវិនិយោគទុននោះឡើយ។
យុវជនម្នាក់ លោក តាន់ គឹមសួរ ដែលបានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ នៅថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ បានលើកឡើងក្នុងលិខិតនេះថា ក្រោយទទួលបានព័ត៌មានជុំវិញការដោះដូរដីតំបន់ភ្នំតាម៉ៅនេះ គឺលោកបានទាក់ទងសុំការបញ្ជាក់ពីអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន ខ្មែរ ហ្វ្រេស មិល ឯ.ក ប៉ុន្តែខាងក្រុមហ៊ុនមិនយល់ច្បាស់ និងមិនបានដឹងពីផែនការដោះដូរទីតាំងដីក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្លួនឡើយ។
ក្នុងលិខិតដដែល លោក តាន់ គឹមសួរ លើកឡើងទៀតថា លោកទទួលបានព័ត៌មានកាន់តែច្រើនពីផែនការសម្ងាត់នៃការកាត់ដីព្រៃភ្នំតាម៉ៅជាង២ ៥០០ហិកតា ដោយរក្សាទុកតែផ្ទៃឧទ្យានសួនសត្វ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅ ជាង៤០០ហិកតា ដែលមានរបងព័ទ្ធជុំវិញ រួមទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានាប៉ុណ្ណោះ។
យុវជនរូបនេះបន្តថា គម្រោងដោះដូរដីតំបន់ភ្នំតាម៉ៅហាក់មានភាពមិនប្រក្រតីច្រើន ដោយលោកបានដាក់ការសង្ស័យថា អាចមានបុគ្គល និងក្រុមហ៊ុនឯកជនគប់គិតគ្នាភូតកុហកលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដើម្បីឱ្យពួកគេទទួលបានការកាន់កាប់ឬគ្រប់គ្រងដីតំបន់ភ្នំតាម៉ៅធ្វើជាកម្មសិទ្ធិដោយស្របច្បាប់។
លិខិតបន្តថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកំពុងរង់ចាំមើល ថាតើក្រុមហ៊ុនណានឹងទទួលបានដីព្រៃ៨០០ហិកតាខាងលើ និងថាតើក្រុមហ៊ុនប៉ុន្មានទៀតនឹងទទួលបានដីព្រៃភ្នំតាម៉ៅក្រៅពី៨០០ហិកតានេះ។ ករណីដីព្រៃភ្នំតាម៉ៅនេះ ហាក់ដូចជាបង្ហាញនូវរឿងរ៉ាវមិនប្រក្រតីជាច្រើនកំពុងតែកើតមានឡើងនៅពីក្រោយការរៀបចំគម្រោងដោះដូរទីតាំង និងផ្ទេរកម្មសិទ្ធិកាន់កាប់ដីព្រៃជាង២ ០០០ហិកតា នៅតំបន់ព្រៃភ្នំតាម៉ៅ ព្រោះព្រៃទំហំ២ ៥០០ហិកតានៅតំបន់ភ្នំតាម៉ៅ ជាព្រៃធម្មជាតិតែមួយនៅសេសសល់ និងជាជម្រកសត្វព្រៃផងដែរ»។
វីអូឌី មិនអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមពីលោក តាន់ គឹមសួរ បានទេនៅថ្ងៃចន្ទនេះ ខណៈនាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន ខ្មែរហ្វ្រេសមិល លោក ឈរ រិទ្ធី ត្រូវបានអ្នកលើកទូរសព្ទប្រាប់ថាកំពុងជាប់ប្រជុំ។
បើតាមសារសំឡេងសន្ទនាតាមបណ្ដាញសារឬឆាតដែលមានគណនីហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ ឈរ រិទ្ធី (Rithy Chhor) ដែលលោក តាន់ គឹមសួរ ផ្សាយលើហ្វេសប៊ុក បានលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុន ខ្មែរហ្វ្រេសមិល (Khmer Fresh Milk Co., Ltd) បានបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ២០១៨ និងជួលដីពីរដ្ឋាភិបាលនៅតំបន់ភ្នំតាម៉ៅទំហំ៣០០ហិកតា រយៈពេល៤០ឆ្នាំ ដើម្បីបង្កើតកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមគោយកទឹកដោះ។
សំឡេងនោះបន្តថា ក្រុមហ៊ុន ខ្មែរ ហ្វ្រេស មិល មកវិនិយោគនៅតំបន់ភ្នំតាម៉ៅនេះ គឺមានការវាយតម្លៃពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថានច្បាស់លាស់ ហើយថា ក្រុមហ៊ុនមួយនេះមិនវិនិយោគដាច់ខាត់ដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាននិងសត្វព្រៃ។
ប្រភពសំឡេងដដែលលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុន ខ្មែរ ហ្វ្រេស មិល មិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការទិញលក់ដីនៅតំបន់ភ្នំតាម៉ៅនោះទេ។ លោកថា ប្រសិនបើមានការទិញលក់ឬដោះដូរដីតំបន់ភ្នំតាម៉ៅមែននោះ គឺក្រុមហ៊ុន ខ្មែរ ហ្វ្រេស មិល ក៏រងផលប៉ះពាល់ដែរ ដោយសារតែត្រូវរុះរើកសិដ្ឋានទៅកន្លែងថ្មី។
លោកបន្ថែមថា៖ «អ៊ីចឹងយើងមិនអាចធ្វើអ្វីដែលបំផ្លាញធម្មជាតិ បំផ្លាញជីវិតសត្វ គឺជាយើងមិនអាចធ្វើដាច់ខាត។ រាល់ថ្ងៃនេះ យើងកំពុងតែរកប្រភពឬក៏រកក្រុមហ៊ុនណាជាអ្នកទិញដីតំបន់នោះ ព្រោះយើងមិនទាន់ដឹងច្បាស់ទេ។ តាមពិតទៅ យើងជាជនរងគ្រោះដូចគ្នា ព្រោះបើសកម្មភាពហ្នឹងកើតឡើងមែន យើងត្រូវរើកសិដ្ឋានរបស់យើង ព្រោះយើងបានចំណាយលើការធ្វើកសិដ្ឋានហ្នឹងអស់លុយច្រើន»។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី ប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ (ACU) លោក ឱម យិនទៀង អះអាងប្រាប់ វីអូឌី តាមប្រព័ន្ធតេឡេក្រាមនៅថ្ងៃចន្ទនេះថា ខាងអង្គភាពបានទទួលបណ្ដឹងរបស់លោក តាន់ គឹមសួរ រួចហើយ។ លោកបន្ថែមថា ជំហានដំបូង អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ នឹងបើកការប្រជុំវិភាគពាក្យប្តឹងនោះភ្លាម ក្រោយទទួលបានបណ្តឹង១ថ្ងៃឬ២ថ្ងៃ។ លោកបន្តថា ម្ចាស់បណ្តឹងអាចចូលស្តាប់ការជជែកវិភាគបាន និងអាចមានមតិ ឬការពារពាក្យបណ្តឹងរបស់ខ្លួនបានផងដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក វេង សាខុន បានលើកឡើងថា ករណីទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីសុំការអនុញ្ញាតជាគោលការណ៍ដោះដូរទីតាំងដីស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងកសិកម្ម គឺមិនប៉ះជាន់លើផ្ទៃដីឧទ្យានសួនសត្វ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅ ដែលមានទំហំជាង៤០០ហិកតា មានរបងព័ទ្ធជុំវិញ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានាដែលបានអភិវឌ្ឍកន្លងមកនោះឡើយ។
លោកបញ្ជាក់ទៀតថា ការអភិវឌ្ឍតំបន់នោះក៏មិនប៉ះពាល់ទៅដល់ការសហការជួយរបស់អង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ ឬការអនុវត្តអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នារវាងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងអង្គការនេះដែរ។
រដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះបន្តថា ការដោះដូរដីនៅតំបន់ភ្នំតាម៉ៅជាការចាំបាច់របស់រដ្ឋាភិបាលសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងប្រាក់ចំណូលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋាន ព្រមទាំងផ្តល់បន្ថែមទៀតនូវទុនសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍគម្រោងយុទ្ធសាស្ត្រនានា ជំរុញនិងកែលម្អឧទ្យានសួនសត្វ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅ អាចប្រកួតប្រជែងក្នុងបរិបទសេដ្ឋកិច្ចបច្ចុប្បន្ន ព្រមទាំងជំរុញកំណើនចំណូលធានានិរន្តរភាពផងដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ នាយិកាប្រតិបត្តិអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ (Wildlife Alliance) លោកស្រី ស៊ូវណ្ណា ហ្គោនឡែត (SUWANNA GAUNTLETT) បានដាក់សំណើទៅរដ្ឋាភិបាលសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍បន្ទាន់ បញ្ឈប់សំណើសុំដីទំហំ៥០០ហិកតាសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍឯកជន និងស្នើសុំសវនាការជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដើម្បីអន្តរាគមន៍បន្ទាន់ បញ្ឈប់ការបំផ្លាញព្រៃភ្នំតាម៉ៅជាជម្រកសត្វព្រៃ ស្ថិតនៅក្រោមការការពាររបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ។
លោកស្រីត្រូវបានស្រង់សម្ដីដាក់ក្នុងលិខិតនោះថា នៅពេលដែលគម្រោងនោះត្រូវបានអនុវត្ត ដីព្រៃភ្នំតាម៉ៅ នឹងត្រូវកាត់ផ្ដាច់ជាពីរបំណែកតូចៗ ហើយសត្វព្រៃជាង១ ០០០ក្បាលនឹងបាត់បង់ទីជម្រក ឧទ្យានសួនសត្វ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅ នឹងបាត់បង់កេរ្តិ៍ឈ្មោះ។ លើសពីនេះ ការងាររួមគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ រយៈពេល២០ឆ្នាំកន្លងមក ក្នុងការការពារប្រព័ន្ធបរិស្ថាននៅទីនោះ នឹងគ្មានអ្វីទាំងអស់ ហើយថវិការួមវិភាគទានរបស់អង្គការនឹងទទេស្អាត៕
