អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា អះអាងពីការរឹតបន្តឹងតាមច្រកព្រំដែន ជាពិសេសព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ដើម្បីទប់ស្កាត់ការបន្លំនាំចូលរថយន្តចង្កូតស្តាំមកកម្ពុជាតទៅទៀត ខណៈអង្គភាពនេះមិនទាន់មានទិន្នន័យពីចំនួនរថយន្តចង្កូតស្តាំគ្មានពន្ធដែលមានស្រាប់សរុបនៅទូទាំងប្រទេសនៅឡើយ។
ការថ្លែងនេះធ្វើឡើងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានបង្ហាញលទ្ធផលនៃការប្រមូលពន្ធលើរថយន្តគ្មានពន្ធ មានស្រាប់ក្នុងប្រទេស ជ្រកក្រោមស្លាកលេខផ្សេងៗ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២។
អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា លោក គុណ ញឹម ថ្លែងថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានអនុគ្រោះ ២ទៅ៣លើករួចទៅហើយសម្រាប់រថយន្តចង្កូតស្ដាំមានស្រាប់ ខណៈនេះគឺជាលើកចុងក្រោយហើយដែលផ្ដល់ឱកាសឱ្យពួកគេអាចធ្វើដំណើរបានធម្មតា មិនបាច់កែចង្កូត និងគ្រាន់តែមកបង់ពន្ធ។
យ៉ាងណា លោកថា មកទល់បច្ចុប្បន្ន លោកមិនទាន់ដឹងនៅឡើយថាតើរថយន្តចង្កូតស្តាំគ្មានពន្ធដែលមានស្រាប់នៅកម្ពុជាមានចំនួនសរុបប៉ុន្មានគ្រឿងនៅឡើយ ដែលការណ៍នេះទាមទារឱ្យទុកពេលវេលាជាក់លាក់មួយ ដើម្បីឱ្យម្ចាស់រថយន្តចង្កូតស្ដាំមានស្រាប់បានមកប្រកាសសិន។ លោកថា បន្ទាប់ពីបានទិន្នន័យចុះបញ្ជីរួចរាល់ហើយនោះ នឹងអាចបញ្ចៀសករណីជនខិលខូចនាំចូលរថយន្តចង្កូតស្តាំបន្ថែមទៀត ហើយបន្លំជារថយន្តចង្កូតស្តាំមានស្រាប់។
លោកថា៖ «យើងក៏គិតគូរដែរថា យើងត្រូវទប់ស្កាត់ កុំឱ្យយកអារថយន្តដែលគ្មានស្រាប់ក្នុងប្រទេស លួចនាំចូលមកថ្មីៗ ហើយមកបន្លំថាមានស្រាប់។ អាចំណុចហ្នឹង ចំណុចដែលយើងកំពុងគិតគូររឿងនីតិវិធី យន្តការអនុវត្ត! អ៊ីចឹងហើយ យើងទុកពេលជាក់លាក់មួយ ដើម្បីឱ្យម្ចាស់រថយន្តហ្នឹងអាចចូលមកប្រកាសប្រាប់ថា គាត់មានរថយន្តស្តាំមួយគ្រឿងមិនទាន់បង់ពន្ធ ហើយតាមពិត គាត់អាចបង់ពន្ធក៏បាន [តែ]បើគាត់ត្រូវការពេលវេលា គាត់គ្រាន់តែមកប្រកាសក៏បាន ដើម្បីយើងកត់ត្រាទុកថាតើអាមានស្រាប់ក្នុងប្រទេសហ្នឹងមានចំនួនប៉ុន្មាន»។
អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជារូបនេះ ថាស្ថាប័នបានពិភាក្សាថានឹងស្នើសុំកំណត់កាលបរិច្ឆេទ និងឱសានវាទពាក់ព័ន្ធបញ្ជីរថយន្តចង្កូតស្តាំគ្មានពន្ធដែលមានស្រាប់។ ក្រៅពីនោះ លោក គុណ ញឹម ថាគោលដៅរបស់អង្គភាពនេះ គឺធ្វើយ៉ាងណាកាត់បន្ថយជនខិលខូច អ្នកបន្លំគេចពន្ធឱ្យនៅសល់កាន់តែតិច ដើម្បីចំណូលជាតិ តាមរយៈការបន្ថែមកម្លាំង និងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់នៅតាមច្រកព្រំដែន ជាដើម។
លោក គុណ ញឹម បន្តថា៖ «អ៊ីចឹងផុតពីហ្នឹងទៅ គឺយើងលែងទទួលហើយ! បើសិនជាយើងបង្រ្កាបបានឬនេះ បានយើងសន្មតយើងចាត់ទុកថាអាហ្នឹងមិនមែនមានស្រាប់ទេ អាហ្នឹងគឺចូលមកថ្មីៗហើយ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ដើម្បីទប់ស្កាត់ ខ្ញុំបានជម្រាបជូនពីដើមអង្គប្រជុំហើយថា យើងនឹងចាត់វិធានការរឹតបន្តឹងនៅតាមច្រកព្រំដែន ជាពិសេសគឺកម្ពុជា-ថៃតែម្តង»។
ពលរដ្ឋរស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ កញ្ញា ជា សុខុម លើកឡើងថា ការសម្រេចរឹតបន្តឹងតាមព្រំដែននេះអាចជាការគិតគូរ ថ្លឹងថ្លែង ដែលរដ្ឋាភិបាលបានពិចារណាបានច្បាស់លាស់ហើយ។ យ៉ាងណា កញ្ញានៅតែបារម្ភពីសុវត្ថិភាព បើមានរថយន្តចង្កូតស្តាំនៅក្នុងប្រទេស ព្រោះបើធ្វេសប្រហែសបន្តិច ងាយនឹងមានគ្រោះថ្នាក់កើតឡើង។
កញ្ញាថា៖ «ចង្កូតស្ដាំមើលទៅ បើយើងធ្វេសប្រហែសតិច យើងអត់អាចមើលចង្កៀងខាងឆ្វេង ព្រោះអីវានៅកៀកផ្លូវសម្រាប់វ៉ាទៅវ៉ាមក។ អ៊ីចឹងបើសិនជាសម្រាប់អ្នកដែលធ្វេសប្រហែស វាអាចនឹងមានគ្រោះថ្នាក់ដែរ។ ព្រោះបើយើងនៅចង្កូតឆ្វេង វានៅកៀកនឹងទ្រូងផ្លូវនៃឡានទាំងសងខាង កាលណាបញ្ច្រាសគ្នា យើងងាយស្រួលមើល វាកៀកជាង»។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី ថ្លែងសាទរចំពោះអគ្គនាយកដ្ឋានគយនិងរដ្ឋាករដែលអះអាងពីការរឹតបន្តឹងតាមច្រកព្រំដែន ជាពិសេសព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ដើម្បីទប់ស្កាត់ការបន្លំនាំចូលរថយន្តចង្កូតស្តាំមកកម្ពុជាតទៅទៀត។ លោកថា នេះជារឿងល្អ ដើម្បីទប់ស្កាត់រថយន្តដែលខុសប្រក្រតីធ្វើចរាចរណ៍ និងអាចបង្កលទ្ធភាពឱ្យប្រមូលចំណូលជូនរដ្ឋតាមរយៈការបង់ពន្ធអាករ ដោយគ្មានការគេចវេះ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា យើងអាចកាត់បន្ថយឡានចង្កូតស្តាំហ្នឹងឱ្យច្រើនប្រសើរជាងយើងបង្កឱ្យមានការនាំចូលបន្ថែមទៀត ហើយបើសិនជារថយន្តដែលនាំចូលរួចហើយ បើសិនជាយើងមិនចង់ឱ្យគាត់កែទេ យើងធ្វើម៉េចឱ្យគាត់អនុវត្តនូវកាតព្វកិច្ចពន្ធរបស់គាត់ឱ្យពេញលេញមក ហើយមានការណែនាំបន្ថែមអំពីការប្រើប្រាស់ចង្កូតស្តាំ ដើម្បីឱ្យគាត់អ្នកបើកហ្នឹង គាត់មានការប្រុងប្រយ័ត្នច្រើនជាងអ្នកប្រើប្រាស់ចង្កូតឆ្វេងធម្មតា»។
កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែកក្កដា មានម្ចាស់រថយន្តចង្កូតស្តាំមួយចំនួនបាននាំគ្នាតវ៉ានៅកំណាត់ផ្លូវជាតិលេខ២និងលេខ៣ ដោយស្នើសុំបង់ពន្ធ តែសុំមិនដូរចង្កូត។ ករណីនេះ ក្នុងពិធីជួបសំណេះសំណាលជាមួយគណៈប្រតិភូកីឡាអាស៊ានប៉ារ៉ាហ្គេម (ASEAN Para Games) ថ្ងៃទី៦ ខែកក្កដា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា លោកយល់ស្របជាមួយនឹងសំណើរបស់ពួកគេ ដោយតម្រូវឱ្យម្ចាស់រថយន្តចង្កូតស្តាំដែលមិនទាន់បានបង់ពន្ធអាករទាំងអស់ ត្រូវទៅបង់ពន្ធ ដោយមិនចាំបាច់ដូរចង្កូតរថយន្ត។
បែបនេះក្តី លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា ការអនុញ្ញាតនេះធ្វើឡើងសម្រាប់តែរថយន្តចង្កូតស្តាំដែលកំពុងចរាចរលើផ្លូវនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ ហើយសម្រាប់រថយន្តចង្កូតស្តាំដែលនាំចូលថ្មី គឺហាមដាច់ខាតលើការនាំចូល បើទោះជារថយន្តទាំងនោះមកដល់ព្រំដែនក៏ដោយ។
បើទោះជាលោក គុណ ញឹម និយាយថាមិនទាន់ដឹងពីតួលេខពិតប្រាកដនៃរថយន្តចង្កូតស្តាំគ្មានពន្ធមានស្រាប់នៅកម្ពុជាក្តី ប៉ុន្តែបើតាមលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន រថយន្តចង្កូតស្តាំដែលមិនទាន់បង់ពន្ធមានចំនួនជាង៦ ០០០គ្រឿង ក្នុងនោះបានកែចង្កូតរួចចំនួន៤ ០០០គ្រឿង និងមិនទាន់កែចង្កូតមានចំនួនជាង២ ៥០០គ្រឿង។
កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែកក្កដា ក្រុមអ្នកបើកបររថយន្តចង្កូតស្តាំ ប្រមាណ២០០នាក់ បានប្រមូលផ្តុំគ្នាតវ៉ាដោយបិទផ្លូវសាធារណៈនៅចំណុចរង្វង់មូលកួរស្រូវក្នុងខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីសុំគោលការណ៍បង់ពន្ធធម្មតា តែមិនកែចង្កូតពីស្តាំមកឆ្វេង។
ការតវ៉ារបស់ក្រុមអ្នកបើកបររថយន្តចង្កូតស្តាំនេះ បានធ្វើឡើងក្រោយពីយុទ្ធនាការប្រមូលពន្ធនិងអាករនាំចូលលើរថយន្តគ្មានពន្ធមានស្រាប់ក្នុងប្រទេសបានផុតកំណត់នៅថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ហើយចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២តទៅ អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា បានព្រមានថានឹងអនុវត្តវិធានការបង្ក្រាបយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ ក្នុងករណីបង្ក្រាបបានចំពោះរថយន្តចង្កូតស្តាំដែលជាប្រភេទទំនិញហាមឃាត់ការនាំចូល នឹងត្រូវកម្ទេចចោលឬដោះបំបែកជាគ្រឿងបន្លាស់តាមនីតិវិធីជាធរមាន៕
