ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា អំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាល រដ្ឋសភា និងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ទម្លាក់ចោលនូវគម្រោងធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាបន្ទាន់ និងគួរដោះស្រាយបញ្ហាជាតិដែលកំពុងកើតមានវិញ។
ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ចុះថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ បានបង្ហាញពីការព្រួយបារម្ភចំពោះរដ្ឋាភិបាល រដ្ឋសភា និងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ដែលកំពុងជំរុញដំណើរការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីយ៉ាងប្រញាប់ប្រញាល់ ខណៈពេលស្ថានភាពនៅកម្ពុជាកំពុងមានវិបត្តិនយោបាយ វិស័យសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះ ទំនិញទីផ្សារនិងប្រេងឥន្ធនៈឡើងថ្លៃ និងភាពអយុត្តិធម៌សង្គមកើនឡើង ជាដើម។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដដែលបន្តថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញបច្ចុប្បន្នមានតម្លៃគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការធានាប្រក្រតីភាព និងយន្តការការងាររបស់ស្ថាប័នជាតិ ដែលពុំគួរមានភាពចាំបាច់ណាមួយក្នុងការកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលមជ្ឈដ្ឋានសាធារណៈមើលឃើញថា កែរដ្ឋធម្មនុញ្ញដើម្បីបំពេញបំណងរបស់អ្នកកាន់អំណាចនោះទេ។
ករណីនេះ ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា បានអំពាវនាវថា៖ «សូមអំពាវនាវរាជរដ្ឋាភិបាល រដ្ឋសភា និងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ មេត្តាទម្លាក់ចោលនូវគម្រោងធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះជាបន្ទាន់ ហើយគួរតែដោះស្រាយបញ្ហាជាតិដែលកំពុងប្រឈមនៅចំពោះមុខជាអាទិភាព ដូចជា ការផ្សះផ្សានយោបាយជាតិ ការដោះស្រាយបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះ ទំនិញទីផ្សារឡើងថ្លៃ ប្រេងឥន្ធនៈក៏ឡើងថ្លៃ និងដោះស្រាយភាពអយុត្តិធម៌សង្គមជូនប្រជាពលរដ្ឋ»។
ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ក៏យល់ឃើញដែរថា ការកែមាត្រា១២៥ថ្មី បង្ហាញថា ជាការបើកផ្លូវឱ្យមានការចាត់តាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី និងបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មី នៅពេលណាក៏បាន តាមការចង់បានរបស់បក្សកាន់អំណាច។
ចំណែកការកែមាត្រា១១៩ថ្មី ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជាយល់ឃើញថា ធ្វើឡើងជាការបង្កភាពងាយស្រួលក្នុងការចាត់តាំងបុគ្គលណាម្នាក់ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី តាមរយៈការប្រគល់អំណាចឱ្យគណបក្សនយោបាយដែលមានអាសនៈច្រើនជាងគេក្នុងរដ្ឋសភា ជាអ្នកស្នើឱ្យព្រះមហាក្សត្រចាត់តាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ខណៈការកែមាត្រាដទៃទៀតបានបង្ហាញពីការការពារអំណាចរដ្ឋាភិបាលថ្មីមួយ ស្របតាមខ្លឹមសារនៃការកែប្រែមាត្រា១១៩ថ្មី និងមាត្រា១២៥ថ្មី។
ការអំពាវនាវរបស់ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា បានធ្វើឡើងក្រោយពីគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភា បានសម្រេចប្រគល់សេចក្ដីព្រាងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម ទៅឱ្យគណៈកម្មការជំនាញ ដើម្បីពិនិត្យសិក្សា ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលស្នើឱ្យមានការធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រាចំនួន៨។
មាត្រាទាំង៨ដែលរដ្ឋាភិបាលស្នើឱ្យធ្វើវិសោធនកម្មនោះ រួមមាន មាត្រា១៩ថ្មី(មួយ) មាត្រា៨៩ មាត្រា៩៨ មាត្រា១០២ថ្មី មាត្រា១១៩ថ្មី(មួយ) និងមាត្រា១២៥ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងមាត្រា៣ថ្មី និងមាត្រា៤ថ្មី នៃច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម។
ទោះយ៉ាងណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក កើត រិទ្ធ បានចេញមុខអះអាងកាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា តាមរយៈសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយថា ការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម នូវមាត្រាចំនួន៨នោះ ដើម្បីបំពេញសេចក្តីខ្វះចន្លោះនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញដើម ដើម្បីឱ្យស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិដំណើរការទៅដោយរលូន ធានាស្ថិរភាពនយោបាយ និងការពារប្រយោជន៍ជាតិ។
គិតចាប់តាំងពីការបង្កើតរដ្ឋធម្មនុញ្ញឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣ រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជាបានធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញចំនួន១០លើកមកហើយ ខណៈច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម ក៏ត្រូវយកមកធ្វើវិសោធនកម្មជាមួយគ្នាផងដែរ៕
