ប្រជាសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចពូនង ជិត២០០គ្រួសារ នៅខេត្តមណ្ឌលគិរី សម្ដែងក្ដីព្រួយបារម្ភ បន្ទាប់ពីតំបន់ការពារព្រៃឈើរបស់ពួកគេប្រមាណ២៥ហិកតាគ្រោងផ្ទេរទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនចំនួន៣ ដើម្បីធ្វើការអភិវឌ្ឍជាតំបន់ទេសចរណ៍ខ្នាតតូច។
ការព្រួយបារម្ភរបស់ប្រជាសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចពូនងទាំង១៨៣គ្រួសារ នៅភូមិអណ្ដូងក្រឡឹង ឃុំសែនមនោរម្យ ស្រុកអូររាំង ខេត្តមណ្ឌលគិរីនេះ បន្ទាប់ពីមានការចុះទៅវាស់វែងរបស់មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងបរិស្ថាន ដោយគ្រោងកំណត់ដីនៅតំបន់ការពារនោះទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនចំនួន៣ ដែលមានបំណងអភិវឌ្ឍជាតំបន់ទេសចរណ៍ខ្នាតតូចកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
ប្រធានសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចពូនង នៅឃុំសែនមនោរម្យ លោក ផុត សុខា បានលើកឡើងថា មានក្រុមហ៊ុនចំនួន៣ ដែលមានម្ចាស់ រួមមានឈ្មោះ ម៉េង ហ៊ុយ, ម៉េង ហេង និង ឡាយ ហាប់ ដែលបានចុះមើលទីតាំងអភិវឌ្ឍន៍កាលថ្ងៃទី២៥ ខែសីហានេះ។ លោកថា ផ្ទៃដីសហគមន៍ទាំងមូលមានទំហំ២៣៨ហិកតា។
លោកបន្តថា មូលហេតុដែលក្រុមហ៊ុនចង់យកដីសហគមន៍នេះ ប្រហែលជាឃើញពីភាពស្រស់ស្អាតរបស់ធនធានធម្មជាតិរបស់សហគមន៍ដែលមានទឹកជ្រោះស្រស់ស្អាត។ តែយ៉ាងណា លោកទទូចស្នើឱ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធការពារតំបន់នេះ ដូចអ្វីដែលធ្លាប់ទទួលស្គាល់កន្លងមក ព្រោះថា ព្រៃឈើតំបន់នេះជាកន្លែងដែលមានសត្វព្រៃរស់នៅ ឈើប្រណិតគ្រប់ប្រភេទ និងជាមុខរបរដែលប្រជាសហគមន៍ទាញយកពីផលអនុផលព្រៃឈើ។
លោកថា៖ «ប៉ះពាល់ជាច្រើន ជាទីតាំងតំបន់ការពាររបស់សហគមន៍ កាប់វល្លិ រូងភ្នំអី ច្រើនអាស្រ័យផលពីកន្លែងហ្នឹង ច្រើនរាប់មិនអស់ទេ។ បើគេកាប់មែន ជាការបារម្ភរបស់ពលរដ្ឋសហគមន៍»។
ជនជាតិដើមភាគតិចពូនងម្នាក់ លោក គឹងអេង ដារ៉ា មានអាយុ៤៥ឆ្នាំរូបនេះ បានលើកឡើងថា ដីសហគមន៍របស់ពួកគេបានទទួលស្គាល់ និងចុះហត្ថលេខាដោយប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក កែវ សុភគ៌។ ហេតុដូច្នេះ លោកស្នើឱ្យមន្រ្តីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់បដិសេធចំពោះក្រុមហ៊ុនដែលគ្រោងមកអភិវឌ្ឍនេះ ដែលអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដីសហគមន៍។
បុរសជនជាតិពូនងរូបនេះ សម្ដែងការព្រួយបារម្ភថា ព្រៃឈើសហគមន៍ដែលជាទីជម្រកឈើគ្រប់ប្រភេទ និងសត្វផងនោះ នឹងបាត់បង់ ប្រសិនប្រគល់ឱ្យក្រុមហ៊ុន ហើយមុខរបរដែលទាញតាមរយៈអនុផលព្រៃឈើនេះ ក៏នឹងបាត់បង់ផងដែរ។
លោកថា៖ «បារម្ភដូចថាយើងបង្កើតសហគមន៍ ដូចថាជាដីសមូហភាពហើយ ហេតុអ្វីក្រុមហ៊ុនមកវិនិយោគ មកធ្វើកន្លែងហ្នឹងធ្វើអី? បើដឹងថាមិនអាចធ្វើបាន។ ពួកខ្ញុំមិនឱ្យក្រុមហ៊ុនចូលទេ ព្រោះដីសហគមន៍ពួកខ្ញុំគ្រប់គ្រង»។
តាមរយៈឯកសារផ្លូវការដែលវីអូឌីទទួលបាន បង្ហាញថា ផែនទីសហគមន៍ការពារធម្មជាតិ «ឡែងកៅ» ដែលមានទំហំ២៣៨ហិកតា ស្ថិតនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា ដោយមានការចុះហត្ថលេខាដោយផ្ទាល់របស់អភិបាលស្រុកអូររាំង លោក សៀក មន្នី និងប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក កែវ សុភគ៌ ទទួលស្គាល់កាលពីថ្ងៃ៣០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២។
តែយ៉ាងណា តាមរយៈសេចក្ដីព្រាងផែនទីគម្រោងស្នើសុំអភិវឌ្ឍន៍ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ ក្នុងភូមិសាស្រ្តដដែល ដោយសម្រេចកាត់ផ្ទៃដីតំបន់ការពាររបស់សហគមន៍ចំនួនប្រមាណ២៥ហិកតាឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជនចំនួន៣។
វីអូឌី មិនទាន់អាចសុំការបញ្ជាក់ពីម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនទាំង៣ និងមេឃុំសែនមនោរម្យ លោក ថ្វាន់ ត្រែល និងមេភូមិ លោក ជិ រញើប នៅថ្ងៃស្រុកនេះបាននៅឡើយទេ។
តែប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក កែវ សុភគ៌ បានលើកឡើងថា ទាក់ទងនឹងក្រុមហ៊ុនដែលស្នើសុំនេះ អាជ្ញាធរមិនទាន់សម្រេចនោះទេ ហើយបើទោះជាសម្រេច ក៏មិនកាត់ដីសហគមន៍ឱ្យទៅក្រុមហ៊ុននោះដែរ។
លោកថា៖ «អ៎! នៅទេ អត់ទាន់សម្រេចទេ។ ទោះគេឱ្យ ក៏គេអត់ប៉ះពាល់ដែរ គេឱ្យតែដីដែលរដ្ឋគ្រប់គ្រង»។
ប្រធានកម្មវិធីផ្នែកស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិ នៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) លោក ហេង គឹមហុង បានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលមុននឹងអភិវឌ្ឍ គួរតែបង្ហាញជាសាធារណៈ ក៏ដូចជាមានការពិភាក្សាឬយល់ព្រមដោយប្រជាសហគមន៍មូលដ្ឋាន ដោយធានាថា ការអភិវឌ្ឍនេះមិនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិ ឬអត្ថប្រយោជន៍របស់ពួកគេនោះទេ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា គួរតែបើកចំហគម្រោង ហើយអញ្ជើញជនជាតិដើមភាគតិចពូនង ឬអ្នកពាក់ព័ន្ធតំបន់ហ្នឹង យកមកពិគ្រោះគ្នាឱ្យបានជាក់លាក់ព្រោះអីយើងឃើញថា ការទទួលស្គាល់សិទ្ធពិសេសរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចនេះ គឺទាំងច្បាប់ភូមិបាល ឬការទទួលស្គាល់ជាសកលលើសិទ្ធិរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចនេះ»៕
