យុវជនម្នាក់ដែលរងការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ឲ្យមានបដិវត្តន៍ពណ៌ប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល នៅថ្ងៃសុក្រនេះ បានអំពាវនាវដល់តុលាការរាជធានីភ្នំពេញ ឲ្យបន្ថូរបន្ថយទោស ដោយអះអាងថាខ្លួនមិនមានបំណងធ្វើបដិវត្តន៍អ្វីនោះទេ។
យុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា ត្រូវចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី២១ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៥ ពាក់ព័ន្ធការចោទថាញុះញង់ឲ្យមានបដិវត្តន៍ពណ៌តាមរយៈបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក។
នៅក្នុងសាលសវនការ ចៅក្រមជំនុំជម្រះ លោក ហេង សុខណា បានសាកសួរជនជាប់ចោទ គង់ រ៉ៃយ៉ា ទាក់ទងនឹងសារដែលគាត់បានបង្ហោះនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកកាលពីថ្ងៃទី៧ និងទី១៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៥ ដែលមានខ្លឹមសារដើមមួយចំនួនថា៖ “តើមានអ្នកណាហ៊ានធ្វើបដិវត្តពណ៌ ជាមួយខ្ញុំទេ? ថ្ងៃណាមួយនៅពេលខាងមុខនេះ ខ្ញុំនឹងធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ដើម្បីផ្លាស់ប្តូររបបមួយនេះចេញពីសង្គម ខ្មែរ ទោះបីជាត្រូវជាប់គុក ឬស្លាប់ ក៏ដោយ ក៏ខ្ញុំត្រូវតែធ្វើដែរ”។ ចៅក្រមសួរថាតើជនជាប់ចោទបានយល់ពីអត្ថន័យពាក្យ“បដិវត្តន៍ពណ៌”ដែរឬយ៉ាងណា? និងសួរទៀតថាតើជនជាប់ចោទបានដឹងថាពាក្យពេចន៍មួយចំនួនទៀត ដែលគាត់បានសរសេរថា “ស្តេចទីងម៉ោង ស្តេចអាចម៌គោនិងបន្តោសគណបក្សយួនចូលដៃសម្លាប់ខ្មែរជាដើម” ជាការប្រមាថដល់ព្រះមហាក្សត្រ និងគណបក្សយោបាយដែរឬយ៉ាងណា។
ជាការឆ្លើយតប ជនជាប់ចោទ គង់ រ៉ៃយ៉ា ទទួលស្គាល់ថាពាក្យពេចន៍ទាំងនោះពិតជាមិនសមរម្យមែន ហើយយុវជនរូបនេះបានអះអាងថាខ្លួនក៏បានលុបសារទាំងនោះចេញពីទំព័រហ្វេសប៊ុកចេញវិញនៅ២ថ្ងៃបន្ទាប់ពីថ្ងៃដែលកាត់បានបង្ហោះ។ យុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា ក៏បញ្ជាក់ថាខ្លួនមិនបានយល់ច្បាស់ពីពាក្យបដិវត្តន៍ពណ៌នោះទេ។
គង់ រ៉ៃយ៉ា អះអាងថា គ្រូរបស់ខ្លួនបានពន្យល់ថាបដិវត្តន៍ពណ៌ គឺជាការប្រមូលផ្តុំកម្លាំង ដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូរដោយសន្តិវិធី ពោលគឺមានន័យប្រហាក់ប្រហែលនឹងពាក្យថាបាតុកម្ម។
តុលាការបានកោះហៅសាស្រ្តាចារ្យវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា ដែលជាគ្រូរបស់គង់ រ៉ៃយ៉ា ឲ្យចូលមកធ្វើសាក្សីក្នុងសវនាកា តែលោកអវត្តមាន។ ទោះយ៉ាណា តុលាការបានឲ្យដឹងថាលោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា ធ្លាប់ប្រាប់ចៅក្រមស៊ើបសួរនាពេលកន្លងទៅថាលោកបានពន្យល់ពាក្យបដិវត្តន៍ពណ៌ទៅកាន់សិស្សក្នុងថ្នាក់ ដែលមានយុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា ផងដែរថាបដិវត្តពណ៌គឺជាការប្រមូលផ្តុំកម្លាំងដើម្បីផ្តួលរំលំរចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយនិងបានលើកឧទាហរណ៍ ករណីប្រទេសទុយនេស៊ី។
ទោះយ៉ាងណា យុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា បានបញ្ជាក់ថាគ្រូបានលើពីប្រទេសទុយនេស៊ីមែន តែមិនបានពន្យល់ថាមានអ្វីកើតឡើងនោះទេ។
លោក គង់ រ៉ៃយា បញ្ជាក់ប្រាប់ចៅក្រមថាខ្លួនគេគ្មានចេតនាណាមួយបង្កចលាចលដល់សង្គមឬចង់ដឹកនាំបដិវត្តន៍អ្វីនោះហើយបានសំណូមពរឲ្យចៅក្រមសម្រាលទោសដល់រូបគាត់។
លោកបន្ថែមថា៖ “ខ្ញុំដឹងកំហុសឆ្គងខ្លះក្រោយពីជាប់ពន្ធនាការជាង៦ខែ…ដែលសរសេរអំពាវនាវឲ្យធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ សរសេរដោយមិនបានស្រាវជ្រាវ មិនបានដឹងថាវាអាចប៉ះបាល់ដល់សន្តិសុខសង្គម មិនគួរសរសេររិះគន់ព្រះមហាក្សត្រ”។
មេធាវីការពារក្តីឲ្យយុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា លោក សំ សុគង់ ថ្លែងទៅកាន់ចៅក្រមថាអ្វីដែលកូនក្តីរបស់លោកបានសរសេរគឺគ្រាន់តែជាការសម្តែងមតិមិនពេញចិត្តទៅនឹងបញ្ហារបស់សង្គមមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ។ លោកថាកូនក្តីរបស់លោកកន្លងមកក៏ធ្លាប់បានសរសររិះគន់បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនិងបរិស្ថានផងដែរ។ លោកបន្តប្រាប់ចៅក្រមទៀតថាកូនក្តីរបស់លោកមិនមែនជាមេដឹកនាំក្រុមមនុស្សណាមួយ ហើយក៏មិនមែនជាសមាជិកគណបក្សនយោបាយដែរ ដោយលោកបញ្ជាក់ថាសំណេររបស់កូនក្តីលោកគ្មានឥទ្ធិពលធ្វើឲ្យមានចលាចលសង្គមដែរ។
លោក សំ សុគង់ បន្តថាជាក់ស្តែងក្រោយពីកូនក្តីរបស់លោកបានបង្ហោះសារទាំងនោះ ក៏មិនឃើញមានបញ្ហាអ្វីមួយក់តឡើងនៅក្នុងសង្គមនោះដែរ។ មេធាវីរូបនោះបានស្នើឲ្យចៅក្រមពិចារណាទៅដល់ការសិក្សារបស់យុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា ដោយស្នើសុំចៅក្រមលើកលែងការចោទប្រកាន់មកល់កូនក្តីរបស់លោក។
បងថ្លៃរបស់យុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា គឺអ្នកស្រី គិត ប៊ុនធឿន យល់ថាសំណេររបស់ប្អូនអ្នកស្រីមិនគួរណាត្រូវរងការចោទប្រកាន់និងមានទោសទណ្ឌនោះទេ ដោយអ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា ពាក្យពេចន៍ក្នុងសារនោះ មិនមានន័យបង្កអំពើចលាចលណាមួយដល់សង្គមនោះទេ។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ “គឺថាទី២ទៀតពាក្យវាហ្នឹងមិនមានធ្ងន់ធ្ងរអីអ៊ីចឹងណា ប៉ុន្តែបើសិនជាគេប្រកាន់គេថាយើងញុះញង់បះបោរ…អានេះវាស្តាយវ័យសិក្សារបស់ក្មេង បើសិនជាច្បាប់អាចលើកលែងពីការចោទប្រកាន់អីអ៊ីចឹងទៅវាគ្នាអាចសិក្សាបន្តទៀត ហើយម្យ៉ាងទៀតវាក៏ជាទំពាំស្នងឫស្សីអ៊ីចឹងអូនណា”។
ប្រធានបច្ចេកទេសឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការលីកាដូនិងជាអ្នកតាមឃ្លាំមើលដំណើរការសវនាការនេះ លោក អំ សំអាត លើកឡើងថាយុវជនគង់ រ៉ៃយ៉ា មិនគួរណាត្រូវបានចាប់ខ្លួននិងរងការចោទប្រកាន់ ដោយគ្រាន់តែសរសេរសារនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកយ៉ាងនេះនោះទេ។ លោកថាអ្វីដែលគង់ រ៉ៃយ៉ា បានសរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុកគ្រាន់តែជាការបញ្ចេញមតិនិងមិនបានបង្កជាចលាចលអ្វីដល់សង្គមនោះដែរ។ លោកសំណូមពរឲ្យចៅក្រមលើកលែងការចោទប្រកាន់និងដោះលែងយុវជននេះឲ្យមានសេរីភាពវិញ។
លោកបន្ថែមថា៖ “យោងតាមការជជែកដេញដោលទាំងអស់នេះខ្ញុំគិតថាដូចជាមិនមែនអ្វីចោទប្រកាន់ទៅលើយុវជនគង់ រ៉ៃយ៉ា ទេ អានេះជាសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ គួរតែមានការលើកលែងចោទហើយអនុញ្ញាតឲ្យគាត់បានទៅសិក្សា ដែលយើងគិតថាជាសរសទ្រូងរបស់ប្រទេសជាតិនៅពេលក្រោយនោះបាទ”។
គួរបញ្ជាក់យុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា ជានិស្សិតរៀននៅសកលវិទ្យាល័យខេមរៈ។ យុវជនម្នាក់នោះត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់តាមមាត្រា៤៩៤និង៤៩៥ ពីបទញុះញង់ឲ្យមានការប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ។ តុលាការនឹងប្រកាសសាលក្រមនៅថ្ងៃទី១៥ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៦៕
