មន្ដ្រីជំនាញធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ឬ ហៅកាត់ថា ADB បានជំរុញឱ្យកម្ពុជាបង្កើនការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធបន្ថែមទៀត ដើម្បីទាក់ទាញកំណើនអ្នកវិនិយោគ ធ្វើឱ្យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិកាន់តែប្រសើរ។
អ្នកជំនាញ ADB បានបង្ហាញថា ធនាគារមួយនេះ បានរួមចំណែកជួយដល់បណ្តាប្រទេសនៅក្នុងអាស៊ាន ឬហៅថាតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ រួមមានទាំងកម្ពុជាផងដែរ។ ការជួយទាំងនោះ តាមរយៈការផ្តល់ជំនួយឥតសំណង និងប្រាក់កម្ចី ឬ ជាជំនួយបច្ចេកទេសជាដើម។
នាយកផ្នែកកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការតំបន់ និងការស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ចរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី លោក Rana Hasan មានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃទី ១៣ មិថុនា ក្នុងពិធីជំនួបអ្នកសារព័ត៌មានមកពីប្រទេសចំនួន៨ ក្នុងតំបន់អាស៊ានថា កម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងចំណោមប្រទេសដែលអាចដោះស្រាយបញ្ហាគម្លាតកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកគេតាមរយៈការចូលរួមរបស់រដ្ឋ និង ជំរុញកំណើនវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជនលើវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ លោកបន្តថា ប្រទេស៦ផ្សេងទៀតរបស់សមាជិកអាស៊ានក៏ត្រូវបង្កើនការវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែរ។
លោកបង្ហាញថា៖ «ក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន ៧នៅតំបន់អាស៊ាន រួមមានវៀតណាម ថៃ ម៉ាឡេស៊ី ឥណ្ឌូនេស៊ី ហ្វីលីពីន ភូមា និង សិង្ហបុរី គឺ មានតែប្រទេសវៀតណាមមួយ ដែលបានវិនិយោគលើប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធខ្ពស់ជាងគេនៃ GDP របស់ខ្លួន ក្រៅពីនេះ គឺបានបោះទុនវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធចន្លោះពី១ចុច ៦៤ភាគ (1.64%) ទៅជាង២.៦៤ភាគរយ (2.64%) នៃ GDP របស់ខ្លួន»។
របាយការណ៍មួយរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ដែលមានចំណងជើងថា «បំពេញតម្រូវការហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតំបន់អាស៊ី» ដែលចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំ២០១៧ បានព្យាករណ៍ថា តំបន់អាស៊ានត្រូវការទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៣ពាន់ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់ការវិនិយោគហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ចន្លោះឆ្នាំ២០១៦ ដល់ឆ្នាំ២០៣០។
របាយការណ៍ដដែលថា៖ «ស្របពេលតម្រូវការហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រូវបាន គេរំពឹងថានឹងកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សបែបនេះ អ្នកជំនាញ ADB ណែនាំថា រដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័ននានានៅក្នុងប្រទេសតំបន់អាស៊ាន ចាំបាច់ត្រូវរៀបចំផែនទីបង្ហាញផ្លូវស្តីពីរបៀបគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុរបស់ខ្លួនឱ្យបានត្រឹមត្រូវ»។
លោក Rana Hasan បានបង្ហាញអំពីគម្លាតនៃភាពខុសគ្នារវាងសេចក្តីត្រូវការលើវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងការចំណាយពិតប្រាកដ ដែលត្រូវបានគេហៅថា “គម្លាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ”នោះ គឺមិនទាន់ឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការជាក់ស្តែងនៅឡើយទេ។
លោកថា ការចំណាយផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសរុបនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ឬអាស៊ានកាលឆ្នាំ២០១៥ មានចំនួនទឹកប្រាក់ ៥៥ ពាន់លានដុល្លារ ខណៈការប៉ាន់ប្រមាណពីតម្រូវការចំណាយប្រចាំឆ្នាំសម្រាប់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងតំបន់គឺមានទំហំទឹកប្រាក់ ១៥៧ ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ។ ដូច្នេះតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍បច្ចុប្បន្នកំពុងប្រឈមនឹងគម្លាតតម្រូវការនៃការចំណាយលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធចំនួនទឹកប្រាក់១០២ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកទៀត។
អគ្គនាយកដ្ឋានផ្នែកនិរន្តរភាព និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៃ ADB លោក Robert Guild មានប្រសាសន៍ផងដែរថា ធនាគារ ADB បានផ្ដល់កម្ចី និងជំនួយជាច្រើនដល់បណ្ដាប្រទេសជាសមាជិក និងបណ្ដារដ្ឋាភិបាល នៅពេលពួកគេត្រូវការហិរញ្ញវត្ថុយកទៅអភិវឌ្ឍផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ពួកគេ។
លោកថា មានវិស័យជាច្រើនដែលស្ថិតក្នុងគម្រោងវិនិយោគរបស់ ADB ជាមួយរដ្ឋាភិបាលប្រទេសជាដៃគូក្នុងតំបន់អាស៊ាន ដោយសហការជាមួយដៃគូវិស័យឯកជន វិនិយោគលើប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដូចជាវិស័យសុខាភិបាល ការអប់រំ ផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន ផ្លូវរថភ្លើង ប្រព័ន្ធទឹកស្អាត ថាមពលអគ្គីសនី និងប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា ជាដើម។
សម្រាប់ប្រទេសហ្វីលីពីន នាយក ADB ប្រចាំប្រទេសនេះ លោក Kelly Bird បានលើកឡើងថា ADB បានយល់ព្រមផ្តល់កម្ចីជាង៦ពាន់លានដុល្លារដល់រដ្ឋាភិបាលនេះចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១១ដល់ឆ្នាំ២០១៨។ បន្ថែមពីនេះ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីក៏គ្រោងនឹងផ្តល់កម្ចីប្រមាណ១២ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកទៀត ដល់រដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីន ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៩ ដល់ឆ្នាំ២០២២ ដើម្បីវិនិយោគលើវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនោះ។
ដោយឡែកកម្ពុជាវិញលោកថា ជំនួយឥតសំណង កម្ចី និងជំនួយបច្ចេកទេសរបស់ ADB បានរួមចំណែកជួយឱ្យប្រទេសក្រីក្រមួយនេះបានផ្តើមមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចល្អប្រសើរផងដែរ។
របាយការណ៍របស់ ADB ដែលចេញផ្សាយកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៩ បង្ហាញថា ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ២០១១ ដល់២០១៨ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីបានផ្តល់ប្រាក់កម្ចី ផ្តល់ជំនួយឥតសំណង និងជំនួយបច្ចេកទេសដល់ប្រទេសកម្ពុជាមានទឹកប្រាក់ជិត២ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក (១,៩៣៣)។ ជាងពាក់កណ្តាលនៃហិរញ្ញប្បទានទាំងនោះ ត្រូវបានទៅវិនិយោគការផ្គត់ផ្គង់ប្រព័ន្ធទឹកស្អាត។ ការវិនិយោគលើប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងទីក្រុង ការវិនិយោគលើវិស័យកសិកម្ម វិស័យធនធានធម្មជាតិ ដឹកជញ្ជូន និងវិស័យអប់រំជាដើម។
នាយកប្រតិបត្តិសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ បានប្រៀបធៀបជំនួយឬ កម្ចីរបស់ដៃគូរអភិវឌ្ឍន៍សំខាន់ពីរ គឺរវាង ADB និង ចិន ថាមានភាពខុសគ្នាមួយចំនួន។ លោកថា រាល់ជំនួយ ឬកម្ចីរបស់ ADB បានភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌតម្លាភាព និងគណនេយ្យភាព ជាមួយរដ្ឋាភិបាលជាដៃគូឬវិស័យឯកជន ប៉ុន្តែសម្រាប់ជំនួយឬ កម្ចីរបស់ចិនមិនសូវបានភ្ជាប់អំពីលក្ខខណ្ឌទាំងនេះទេ។
លោកថា បញ្ហានេះ ធ្វើឱ្យការប្រើប្រាស់ថវិកា និងគុណភាពហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច ដែលទទួលបានពីការវិនិយោគ ក៏មានភាពខុសគ្នាដែរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកជំនាញគណនេយ្យភាពសង្គមរូបនេះ ចង់ឱ្យ ADB មានប្រព័ន្ធនៃការត្រួតពិនិត្យ ឬ តាមដានទៅលើដំណើរការវិនិយោគ និងកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទាំងឡាយបន្ថែមទៀត ពិសេសនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីធានាគុណភាពប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទាំងនោះកាន់តែមានភាពប្រសើរឡើង និងអនុវត្តន៍ឡើងចំគោលដៅផងដែរ។
ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងម៉ានីល ប្រទេសហ្វីលីពីន ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៦៦ ដោយមានសមាជិកចំនួន ៦៧ប្រទេស ក្នុងនោះ ៤៨ប្រទេស ជាសមាជិកក្នុងតំបន់។ ADB បានបង្ហាញទស្សនៈវិស័យរបស់ខ្លួនមួយក្នុងចំណោមទស្សនៈវិស័យរបស់ខ្លួនផ្សេងទៀត ដោយប្តេជ្ញាកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រនៅតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិកតាមរយៈកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ប្រកបដោយនិរន្តរភាពទាំងបរិស្ថាននិងសមាហរណកម្មក្នុងតំបន់ផងដែរ៕
