តំណាងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួននៅតែមិនមានជំនឿថា ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវ ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើនៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរីដែលបង្កើតឡើងដោយក្រសួងកសិកម្ម អាចទប់ស្កាត់បទល្មើសធនធានធម្មជាតិបាននោះទេ ដោយសារជនល្មើសភាគច្រើនជាអ្នកមានលុយនិងមានអំណាច។
ការលើកឡើងនេះ បន្ទាប់ពីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ នៅថ្ងៃទី១១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២នេះ បានបង្កើតក្រុមការងារចំនួន៤ក្រុមធំៗ ដើម្បីស្រាវជ្រាវ ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើគ្រប់ប្រភេទក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចគ្រប់គ្រងរបស់ខ្លួននៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី ក្រោយពីមានសេចក្ដីរាយការណ៍ថា ករណីបទល្មើសធនធានធម្មជាតិនៅខេត្តភាគឦសានមួយនេះនៅតែបន្តកើតមានឡើង។
លោក គ្រើង តុលា ដែលអះអាងថាជាតំណាងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចពូនង នៅឃុំប៊ូស្រា ខេត្តមណ្ឌលគិរី សង្កេតឃើញថា បច្ចុប្បន្ន មានក្រុមហ៊ុនឯកជន និងអ្នកមានអំណាចដែលមានខ្សែត្រកូលហ៊ុន និងខ្សែរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ រួមទាំងឧកញ៉ាមួយចំនួន បានទៅទន្ទ្រានយកដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋ និងដីឯកជនរបស់រដ្ឋនៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី មកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួនរាប់សិបហិកតា។ ប៉ុន្តែមិនទាន់ឃើញមានក្រសួងពាក់ព័ន្ធ និងអាជ្ញាធរចុះទប់ស្កាត់ ឬបង្ក្រាបបាននៅឡើយ។
ករណីនេះ លោក គ្រើង តុលា មិនមានជំនឿថា ក្រុមការងារដែលក្រសួងកសិម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ដែលទើបនឹងបង្កើតនៅថ្ងៃទី១១ ខែមករានេះ អាចទប់ស្កាត់បទល្មើសឬចាប់ជនល្មើសមកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់បាននោះទេ ដោយថា អ្នកដែលប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ទាំងនោះសុទ្ធតែអ្នកមានលុយនិងមានអំណាច។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំអត់ដែលជឿសោះ ដោយសារធម្មតាធ្វើខ្លួនឯងមិនកើតទេ ព្រោះថា [អ្នកទន្ទ្រានដីរដ្ឋ] សុទ្ធតែខ្សែធំៗ សុទ្ធតែខ្សែបក្ខ សុទ្ធតែខ្សែពួក។ ខ្ញុំអត់ជឿថាធ្វើបានទេ បើធ្វើបាន ធ្វើបានតាំងពីអភិបាលខេត្តមុន»។
មន្ត្រីកម្មវិធីពង្រឹងសិទ្ធិអំណាចសហគមន៍នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ មានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងកសិកម្មបង្កើតក្រុមកាងារស្រាវជ្រាវ ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើគ្រប់ប្រភេទក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចគ្រប់គ្រងរបស់ខ្លួននៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី ហាក់មានភាពយឺតយ៉ាវ ដោយសារដីគម្របព្រៃឈើរាប់សិបហិកតាត្រូវបានឈ្មួញនិងអ្នកមានអំណាចទន្ទ្រានយកមកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់។
បញ្ហានេះ លោកជំរុញទៅក្រសួងពាក់ព័ន្ធពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ឱ្យបានតឹងរ៉ឹងបន្ថែមទៀតទៅលើជនល្មើសដែលបំផ្លិចបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ ដោយមិនប្រកាន់បក្ខពួក ទើបទទួលបានផលវិជ្ជមានខ្ពស់។
លោកជំរុញដូច្នេះថា៖ «ខ្ញុំជឿថា នឹងមានការវះកាត់សាច់ស្អុយចោល ទៅតាមការប្ដេជ្ញារបស់អ្នកដឹកនាំរដ្ឋ ពីព្រោះនៅក្នុងជួររដ្ឋ នៅក្នុងគណបក្ស ក៏គេប្រឹងស្វែងរកយុវជនដើម្បីដឹកនាំដែរ។ អ៊ីចឹងកម្លាំងនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល មិនខ្វះកម្លាំង ដើម្បីយកមកជំនួសនូវការដឹកនាំរដ្ឋឱ្យឈានទៅនីតិរដ្ឋពិតប្រាកដទេ មានន័យថា នៅមានកម្លាំងយុវជនខ្លាំងៗទៀតដែលមកជំនួសមនុស្សទុច្ចរិត មន្ត្រីទុច្ចរិតទាំងអស់នោះ ពីព្រោះដោយសារមន្ត្រីទុច្ចរិតហ្នឹងហើយ ដែលធ្វើឱ្យមានភាពអនាធិបតេយ្យទន្ទ្រានយកដីរដ្ឋជាកម្មសិទ្ធិ ដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋក៏បាន ដីឯកជនរបស់រដ្ឋក៏មាន»។
យ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋបាលខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក នាង វណ្ណៈ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃអង្គារថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ រដ្ឋបាលខេត្តបានចេញលិខិតជូនដំណឹងជាសាធារណៈ ដើម្បីប្រាប់ទៅអ្នកដែលទន្ទ្រានដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋនិងដីឯកជនរបស់រដ្ឋនៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី យកមកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិខុសច្បាប់ ត្រូវប្រគល់ជូនមករដ្ឋវិញ។
លោកថា បើពួកគេទាំងនោះមិនបានអនុវត្តតាមសេចក្ដីជូនដំណឹងនោះទេ រដ្ឋបាលខេត្តនឹងចាត់វិធានការច្បាប់លើជនល្មើស ខណៈជនល្មើសមួយចំនួនសមត្ថកិច្ចបានចាប់យកមកអនុវត្តទោសតាមច្បាប់ជាបន្តបន្ទាប់ផងដែរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងបានចាត់វិធានការលើបុគ្គលមួយចំនួនហើយដែលបានរំលោភយកដីរបស់រដ្ឋ។ វាអាចនៅមានបុគ្គលផ្សេងៗទៀត ដែលក្រុមការងាររបស់ក្រសួងកសិកម្ម និងក្រុមការងារខេត្តកំពុងសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្តរកមុខសញ្ញាបន្ថែមទៀត ចាត់វិធានការបន្តបន្ទាប់ទៀត»។
កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ គណៈកម្មការអន្តរក្រសួងមួយ ដោយមានក្រសួង៣ចូលរួម ដូចជា ក្រសួងរៀបចំដែនដី ក្រសួងកសិកម្ម និងក្រសួងបរិស្ថាន ព្រមទាំងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធផង ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងពន្លឿនការចុះបញ្ជីដីរដ្ឋ ការដោះស្រាយវិវាទដីធ្លី ការរំលោភដីព្រៃរបស់រដ្ឋ និងរៀបចំផែនការប្រើប្រាស់ដីនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី។
ការបង្កើតគណៈកម្មការអន្តរក្រសួងនេះឡើង ក្រោយពេលឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង បានអះអាងថា មានមន្ត្រីក្រាក់ៗក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលបានទៅរំលោភយកដីព្រៃរបស់រដ្ឋនៅខេត្តភាគឦសានមួយនេះ ហើយយកទាំងឈ្មោះរបស់លោកទៅប្រើប្រាស់ទៀតផង ដែលធ្វើឱ្យវិបត្តិដីធ្លីនៅខេត្តនេះមានភាពស្មុគស្មាញ។
មួយឆ្នាំក្រោយមក ពោលគឺនៅខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងជាអនុប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ស ខេង បានប្រកាសជាសាធារណៈម្ដងទៀត ដោយទទួលស្គាល់ថា មន្ត្រីមានអំណាចមួយចំនួនពិតជាបានទន្ទ្រានកាន់កាប់ដីព្រៃរបស់រដ្ឋខុសច្បាប់នៅខេត្តមណ្ឌលគិរីប្រាកដមែន។
បញ្ហានេះ លោកបានបង្ហាញការសោកស្ដាយចំពោះមន្ដ្រីទាំងនោះដែលបានប្រើអំណាចរបស់ខ្លួនទៅរំលោភយកដីធ្លីប្រជាពលរដ្ឋ និងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋមកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន ដោយសារតែភាពលោភលន់របស់មន្ត្រីទាំងនោះតែម្ដង៕