ទីប្រឹក្សាផ្ទាល់របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ស្នើឱ្យមានវិធានការលើអភិបាលស្រុកអូររាំង ខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក សៀក មុន្នី ពាក់ព័ន្ធការគប់គិតគ្នាជាប្រព័ន្ធរំលោភយកដីធ្លីប្រជាពលរដ្ឋ និងដីរដ្ឋធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ ព្រមទាំងលក់បន្តឱ្យទៅឈ្មួញ។
ក្នុងលិខិតចុះថ្ងៃទី១១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ផ្ញើទៅរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ដែលវីអូឌីទើបទទួលបាននៅថ្ងៃចន្ទនេះ ទីប្រឹក្សាផ្ទាល់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺលោក ប៉ែន អ៊ាន បានស្នើដល់លោក ស ខេង ឱ្យពិនិត្យលើករណីលោក សៀក មុន្នី ជាអភិបាលស្រុកអូររាំង និងមន្ត្រីស្រុកអូររាំងមួយចំនួនទៀត។ ការស្នើនេះ ដោយក្នុងលិខិតនោះបញ្ជាក់ថា ពួកគេបានប្រើប្រាស់អំណាចគំរាមកំហែងប្រជាពលរដ្ឋ និងគប់គិតគ្នាជាប្រព័ន្ធក្លែងបន្លំឯកសារយកដីជនជាតិដើមភាគតិច និងដីរដ្ឋធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ រួមទាំងលក់ទៅឱ្យឈ្មួញបន្តទៀត។
លិខិតនោះបន្តថា លើសពីនេះ អភិបាលស្រុករូបនោះ និងបក្ខពួក មិនបានការពារប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋស្របទៅតាមច្បាប់ឡើយ ប៉ុន្តែការពារតែផលប្រយោជន៍អ្នកមានលុយមានអំណាច។
លោក ប៉ែន អ៊ាន បានលើកឡើងក្នុងលិខិតទៀតថា ក្រោយទទួលបានបណ្ដឹងពីប្រជាពលរដ្ឋនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី លោកបានឱ្យក្រុមការងារចុះស្រាវជ្រាវផ្ទាល់ ដោយរកឃើញថា ជនជាតិដើមភាគតិចមួយចំនួនដែលបានរស់នៅអាស្រ័យផល ធ្វើផ្ទះ ដាំដំណាំតាមជើងភ្នំ និងតាមដងអូរតាមបែបប្រពៃណីជាយូរឆ្នាំហើយនោះ រួមទាំងដីសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ត្រូវបានគេរំលោភបំពានយកនិងដកហូតក្រោមលេសថាជាដីរបស់រដ្ឋ។
លិខិតដដែលបន្តថា ក្រោយដកហូតពីប្រជាពលរដ្ឋរួចមក ដីនោះបានក្លាយជាដីរបស់អ្នកមានលុយមានអំណាច ដោយបានធ្វើរបងហ៊ុមព័ទ្ធ និងមានឯកសារកាន់កាប់ទៅវិញ។ ចំណែកដីធ្លីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនទៀតដែលមានឯកសារកាន់កាប់ទិញលក់ដែលទទួលស្គាល់ដោយអាជ្ញាធរឃុំ-ស្រុក បែរជាអាជ្ញាធរជំនាញកសិកម្ម រដ្ឋបាលព្រៃឈើ ថាខុសច្បាប់ទៅវិញ ហើយម្ចាស់ដីត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ និងចាប់ដាក់ពន្ធនាគារទៀតផង។
លិខិតលើកឡើងថា៖ «សូមសម្ដេចក្រឡាហោម មេត្តាពិនិត្យស្រាវជ្រាវករណីនេះឱ្យបានច្បាស់លាស់ ដើម្បីឱ្យមានតម្លាភាពយុត្តិធម៌ដល់គ្រប់ភាគីទាំងប្រជាពលរដ្ឋ និងអាជ្ញាធរ និងពិន័យចំពោះមន្ត្រីដែលប្រព្រឹត្តខុស ដើម្បីការពារការដឹកនាំដ៏ត្រឹមត្រូវរបស់រដ្ឋាភិបាល»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃចន្ទនេះថា ទីប្រឹក្សាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ប៉ែន អ៊ាន ពិតជាបានដាក់លិខិតនេះទៅក្រសួងមហាផ្ទៃពិតមែន ប៉ុន្តែលិខិតនោះមិនទាន់បានដល់ដៃលោក ឬខុទ្ទកាល័យលោក ស ខេង នៅឡើយទេ។ នៅពេលវីអូឌីសួរថា អាចនឹងមានវិធានការណាមួយទៅលើអភិបាលស្រុកអូររាំង លោក សៀក មុន្នី ទេពាក់ព័ន្ធរករណីនេះ? លោក ខៀវ សុភ័គ សុំមិនទាន់ឆ្លើយឡើយ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ទាល់តែសម្ដេច [លោក ស ខេង] គាត់ទទួល ហើយគាត់ចារសម្រេច ទើបពូអាចឆ្លើយបាន។ បើសម្ដេចមិនទាន់ចារសម្រេចផង មិនដឹងនិយាយថាម៉េចទេ»។
វីអូឌី មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីអភិបាលស្រុកអូររាំង លោក សៀក មុន្នី បានទេពាក់ព័ន្ធករណីនេះ ដោយទូរសព្ទចូលជាច្រើនដង ប៉ុន្តែគ្មានអ្នកទទួល។
ប្រធានបណ្ដាញជនជាតិដើមភាគតិចនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី អ្នកស្រី ភ្លឹក ភីរម្យ បានសាទរចំពោះសំណើចាត់វិធានការអភិបាលស្រុកអូររាំងនេះ។ អ្នកស្រីថា លោក សៀក មុន្នី មានរឿងអាស្រូវច្រើនណាស់ ពាក់ព័ន្ធការរំលោភយកដីធ្លីរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច និងការគប់គិតគ្នាលក់ដីរដ្ឋឬដីក្នុងតំបន់ការពារនៅស្រុកអូររាំង ខេត្តភាគឦសានមួយនេះ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «បុគ្គលដែលយើងគិតថាបម្រើរាស្ត្រ ជួយថែរក្សាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋ ប៉ុន្តែបុគ្គលហ្នឹងបែរជាបុគ្គលពុករលួយ ឱ្យប្រជារាស្ត្រសង្ឃឹមយ៉ាងម៉េច? ឱ្យរដ្ឋាភិបាលសង្ឃឹមយ៉ាងម៉េចចំពោះមនុស្សអ៊ីចឹង? គួរតែចាប់ដាក់គុក! ហើយដកហូតទ្រព្យសម្បត្តិដែលគាត់មានទុកឱ្យរដ្ឋវិញ ដើម្បីព្រមានដល់អ្នកផ្សេងដែលមកកាន់តំណែងក្រោយហ៊ានធ្វើអ៊ីចឹងទៀត»។
មន្ត្រីកម្មវិធីពង្រឹងសិទ្ធិអំណាចសហគមន៍មូលដ្ឋាន នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ មានប្រសាសន៍ថា កន្លងមករូបលោក និងប្រជាសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី ធ្លាប់ប្ដឹងលោក សៀក មុន្នី និងមន្ត្រីផ្សេងទៀតជាច្រើនករណីទៅតុលាការ ពាក់ព័ន្ធការរំលោភយកដីសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច និងការបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យមានការចូលកាន់កាប់ដីព្រៃក្នុង «ដែនជម្រកសត្វព្រៃណាំលៀ» រាប់ពាន់ហិកតាដោយខុសច្បាប់។
លោកបន្ថែមថា៖ «អ៊ីចឹងការដែលមិនសុខចិត្តហ្នឹង មិនមែនមានតែសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចទេ សម្បីតែយើងជាសង្គមស៊ីវិលដែលគិតគូរពីទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនរបស់រដ្ឋហ្នឹង ក៏យើងធ្លាប់បានប្ដឹងលោក សៀក មុន្នី។ អ៊ីចឹងយើងគាំទ្រឱ្យមានការចាត់វិធានការទៅលើមន្ត្រីទុច្ចរិតដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយដីរដ្ឋហ្នឹង។ មិនមែនតែលោក សៀក មុន្នី ទេ គឺអភិបាលស្រុកផ្សេងៗទៀតដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធក៏ត្រូវចាត់វិធានការដែរ»។
កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ជនជាតិដើមភាគតិចជិត៦០គ្រួសារ ភូមិពូត្រែង ឃុំដាក់ដាំ ស្រុកអូររាំង បានចោទអាជ្ញាធរស្រុកអូររាំង ក្នុងនោះមានទាំងអភិបាលស្រុក លោក សៀក មុន្នី ផង ថាបានគប់គិតគ្នាធ្វើបណ្ណកម្មសិទ្ធិលើដីពួកគេជាង៨០ហិកតាលក់ទៅឱ្យឈ្មួញ និងទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរផ្ដល់ដីនោះមកឱ្យពួកគេវិញ។
នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំមុនដដែលនោះ តំណាងជនជាតិដើមភាគតិចពូនង៨គ្រួសារ នៅស្រុកអូររាំង ខេត្តមណ្ឌលគិរី បានឡើងមកដាក់ញត្តិនៅរាជធានីភ្នំពេញ ឱ្យអាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិជួយដោះស្រាយវិវាទដីធ្លី ដោយពួកគេចោទអភិបាលស្រុកអូររាំង លោក សៀក មុន្នី និងបក្ខពួក ថាគប់គិតគ្នាលួចធ្វើបណ្ណកម្មសិទ្ធិរំលោភលើដីពួកគេទំហំជាង៤០ហិកតា ហើយយកទៅលក់ឱ្យអ្នកផ្សេង។
បើតាមលិខិតរបស់ទីប្រឹក្សាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី កាលពីពេលថ្មីនេះ ជនជាតិដើមភាគតិចក៏បានប្ដឹងអភិបាលស្រុកអូររាំង លោក សៀក មុន្នី ទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ដោយចោទថា ក្លែងឯកសារស្នាមមេដៃយកដីប្រជាពលរដ្ឋលក់ទៅឱ្យឧកញ៉ា ស្រី ចន្ធូ ធ្វើបណ្ណកម្មសិទ្ធិ និងបានគំរាមកំហែងទិញដីពីប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតម្លៃថោកៗដើម្បីលក់បន្តផងដែរ។
តែយ៉ាងណា លោក សៀក មុន្នី បានបដិសេធការចោទប្រកាន់ពីសំណាក់ពលរដ្ឋ ដោយសារបណ្ណកម្មសិទ្ធិនោះបានធ្វើឡើងតាំងពីលោកមិនទាន់បានឡើងកាន់ជាតំណែងអភិបាលស្រុកមកម្ល៉េះ៕