ប្រជាកសិករខ្មែរប្រមាណ៥០០នាក់ មកពីស្រុកចំនួន៣ នៃខេត្តបាត់ដំបង បាននាំគ្នាតវ៉ាទាមទារទៅអាជ្ញាធរឱ្យប្រគល់រថយន្តរបស់ថៃដែលដឹកកសិផលរបស់ពួកគេទៅភាគីថៃវិញ ក្រោយពីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន បានដាក់ជញ្ជីងចល័តចាប់យកកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ ដោយសារការដឹកលើសទម្ងន់។
លោក សុថាន់ បុរី ជាកសិករនៅស្រុកភ្នំព្រឹក ប្រាប់វីអូឌីនៅថ្ងៃអាទិត្យនេះថា កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ និងនៅថ្ងៃអាទិត្យនេះ ប្រជាកសិករខ្មែរប្រមាណ៥០០នាក់ មកពីស្រុកសំពៅលូន ស្រុកភ្នំព្រឹក និងស្រុកកំរៀង បានប្រមូលផ្តុំតវ៉ានៅមុខសាលាស្រុកភ្នំព្រឹក និងនៅកន្លែងដែលក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ដាក់ជញ្ជីងចាប់រថយន្តថៃដែលដឹកកសិផលរបស់ពួកគេ ដើម្បីទាមទារទៅឱ្យអាជ្ញាធរឱ្យដោះលែងរថយន្តនោះវិញ។
កសិកររូបនេះឱ្យដឹងថា ក្រុមការងាររបស់ក្រសួងសាធារណការ បានដាក់ជញ្ជីងចល័តនៅជិតទីរួមស្រុកភ្នំព្រឹក និងបានចាប់យករថយន្តថៃចំនួន២គ្រឿងដែលចូលមកដឹកពោតរបស់ប្រជាកសិករខ្មែរនៅខេត្តបាត់ដំបង យកទៅលក់នៅប្រទេសថៃ ដើម្បីផាកពិន័យ និងរក្សាទុកនៅមន្ទីរសាធារណការនៃខេត្តនេះ។
លោក សុថាន់ បុរី បន្តថា ករណីក្រសួងចាប់យករថយន្តដឹកកសិផលខ្មែរនេះ បានធ្វើឱ្យភាគីថៃលែងមកទិញកសិផលរបស់ខ្មែរ ហើយបានធ្វើឱ្យកសិផលរបស់ខ្មែរនៅខេត្តជាប់ព្រំដែនមួយនេះកកស្ទះនិងគ្មានទីផ្សារលក់ ខណៈអាជ្ញាធរកម្ពុជាអសមត្ថភាពក្នុងការរកទីផ្សារសម្រាប់លក់ផលិតផលរបស់ពលរដ្ឋខ្លួនឯង។
លោកអះអាងថា គ្រួសាររបស់គាត់បានខ្ចីលុយពីធនាគារខ្ទង់ ៣ម៉ឺនដុល្លារ ដើម្បីធ្វើទុនសម្រាប់ធ្វើកសិកម្មដាំពោត ដំឡូងមី ស្វាយកែវរមៀត និងតាង៉ែនជាដើម។ លោកថា ខណៈពេលនេះ កសិករកំពុងចាប់ផ្ដើមប្រមូលផលពោត ដោយក្នុងមួយថ្ងៃប្រហែល៤ទៅ៥ពាន់តោន ដើម្បីលក់ទៅប្រទេសថៃដោយឈ្មួញថៃបានបញ្ជូនរថយន្តមកដឹកជញ្ជូនដល់ខេត្តបាត់ដំបងជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
លោក បុរី ឱ្យដឹងទៀតថា មុនពេលរថយន្តថៃមិនទាន់ត្រូវបានចាប់ គឺពោតខ្មែរបានឡើងថ្លៃជាបន្តបន្ទាប់ ដោយក្នុងមួយគីឡូចន្លោះពី៦០០រៀល ទៅ ៧២០រៀល ប៉ុន្តែក្រោយពីរថយន្តថៃត្រូវបានក្រសួងសាធារណការចាប់នោះ គឺតម្លៃពោតបានធ្លាក់ចុះមកក្រោម៦០០រៀលវិញ ដោយសារតែគ្មានរថយន្តមកដឹក និងគ្មានឈ្មួញមកទិញ។
លោកបន្ថែមថា៖ «កសិករគាត់ទទួលស្គាល់ថា ដឹកនេះវាលើសទម្ងន់មែន។ ប៉ុន្តែបើដឹកតាមទម្ងន់ស្តង់ដារដែលបានកំណត់ វាធ្វើឱ្យតម្លៃពោត វាកាន់តែធ្លាក់ទាប។ ខ្ញុំគិតថា ប្រសិនបើរឿងនេះមិនត្រូវដោះស្រាយតាមការស្នើសុំរបស់ប្រជាកសិករទេ វានឹងប៉ះពាល់ខ្ពស់ ទី១ ប្រឈមជំពាក់បំណុលធនាគារទ្វេដង ព្រោះការធ្វើកសិកម្មរបស់កសិករខ្មែរ គឺពឹងផ្អែកលើកម្ចីរបស់ធនាគារ និងមួយទៀត ពោតរបស់កសិករនឹងរងការខូចខាត ព្រោះឥលូវនេះ ពោតកំពុងត្រូវប្រមូលផលហើយ មិនអាចទុកយូរបានទេ»។
កសិករនៅស្រុកភ្នំព្រឹកម្នាក់ទៀត លោក សេង ហាន មានប្រសាសន៍ថា ក្រោយប្រមូលផលិតផលពោតបាន ប្រជាកសិករនៅខេត្តជាប់ព្រំដែនថៃបានស្នើឱ្យភាគីថៃជួយទិញ និងបានធានាមើលខុសត្រូវលើរថយន្តរបស់ភាគីថៃដែលចូលមកដឹកនៅក្នុងទឹកដីខ្មែរនោះ។
កសិកររូបនេះឱ្យដឹងថា កន្លងមក ក្រសួងសាធារណការបានចាប់យករថយន្តឈ្មួញខ្មែរម្តងរួចហើយ ដោយបានផាកពិន័យអស់១៦លានរៀល និងថ្ងៃម្សិលមិញនេះ ចាប់យករថយន្តឈ្មួញថៃ២គ្រឿងថែមទៀត យកទៅរក្សាទុក ដោយផាកពិន័យរថយន្តក្នុងមួយគ្រឿងចំនួន៧លានរៀល។
លោក សេង ហាន បន្តថា ប្រសិនបើភាគីថៃលែងទទួលទិញកសិផលខ្មែរនោះ ប្រជាកសិករខ្មែរនឹងជួបហានិភ័យ អត់ទីផ្សារ ផលិតផលចុះថោកកាន់តែខ្លាំង ហើយកសិករប្រឈមជំពាក់បំណុលធនាគារទ្វេដង ខណៈប្រេងសាំង ជី និងថ្នាំ ក៏ហក់ឡើងថ្លៃខ្ពស់។ លោកថា គ្រួសារលោកបានខ្ចីលុយធនាគារខ្ទង់៥ពាន់ដុល្លារ ដើម្បីធ្វើទុនដាំពោត ហើយប្រសិនពោតលក់មិនចេញ នឹងប្រឈមជំពាក់បំណុលធនាគារកាន់តែខ្លាំង។
លោកបន្ថែមថា៖ «ប្រសិនបើថៃគេអត់មកទិញ កសិករយើងលំបាកហើយ មិនដឹងយកទៅលក់នៅណា។ យើងរស់នៅជាយដែននេះ យើងពឹងលើទីផ្សារថៃហ្នឹងហើយ ព្រោះទីផ្សារយើងអត់មានផង ហើយប្រជាកសិករយើងនៅម្ដុំនេះជំពាក់បំណុលធនាគារច្រើនណាស់ ដោយសង្ឃឹមទៅលើផលដំណាំពោតហ្នឹងហើយ។ អ៊ីចឹងខ្ញុំសុំសូមអំពាវនាវដល់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលជួយសម្រួលដោះលែងរថយន្តថៃទៅវិញ និងសម្រួលឱ្យថៃចូលមកទិញកសិផលខ្មែរដូចដើមវិញ។ ការដឹកលើសទម្ងន់នេះ មិនឆ្ងាយទេ ប្រហែល១៥ទៅ៣០គីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ ហើយសល់ប្រហែល១ខែទៀតផុតរដូវពោតហើយ។ សូមយោគយល់ផង»។
ក្នុងលិខិតចុះថ្ងៃទី៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ ដាក់ទៅរដ្ឋបាលខេត្តបាត់ដំបង ក្រុមពលរដ្ឋស្នើដល់អភិបាលខេត្ត លោក សុខ លូ ជួយសម្របសម្រួលកុំឱ្យមានជញ្ជីងថ្លឹងរថយន្តក្នុងរដូវកសិករប្រមូលផលកសិកម្ម និងកុំឱ្យចាប់រថយន្តថៃដែលចូលមកដឹកកសិផលរបស់ប្រជាកសិករនៅក្នុងខេត្តនេះ ក្នុងចម្ងាយផ្លូវចន្លោះពី១៥ទៅ៣០គីឡូម៉ែត្រ។
លិខិតដដែលនេះក៏ស្នើឱ្យជួយសម្របសម្រួលជាមួយភាគីថៃចុះថ្លៃភាស៊ី និងជួយរកទីផ្សារលក់កសិផលខ្មែរឱ្យបានច្បាស់លាស់ផង។
វីអូឌី មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីអភិបាលរងស្រុកភ្នំព្រឹក លោក ស៊ិន លន់ បានទេ នៅថ្ងៃអាទិត្យនេះ។
អភិបាលខេត្តបាត់ដំបង លោក សុខ លូ មានប្រសាសន៍ថា អាជ្ញាធរខេត្តមិនអាចជួយដោះស្រាយករណីនេះបានទេ ខណៈរឿងនេះ គឺរថយន្តថៃបានចូលដឹកទំនិញលើសទម្ងន់ដោយខុសច្បាប់។ លោកថា ករណីពលរដ្ឋតវ៉ានេះធ្វើឡើងតាមញុះញង់ និងមានអ្នកនៅពីក្រោយ ហើយសមត្ថកិច្ចកំពុងស្រាវជ្រាវ និងមានវិធានការច្បាប់ចំពោះអ្នកនៅពីក្រោយ។
អភិបាលខេត្តរូបនេះបន្តថា ករណីពលរដ្ឋលើកឡើងថា ការចាប់យករថយន្តរបស់ថៃនោះ ធ្វើឱ្យថៃលែងមកទិញពោតនៅកម្ពុជា និងធ្វើឱ្យពោតធ្លាក់ថ្លៃនោះ គឺជារឿងមិនពិត។ លោកថា មានរថយន្តជាច្រើនបានដឹកទំនិញពីកម្ពុជាទៅប្រទេសថៃ ដោយផ្ទុកចំណុះមិនលើសទម្ងន់កំណត់។
លោកបន្ថែមថា៖ «គេមិនបានចាប់បងប្អូនដែលដឹកពោតទេ គេចាប់រថយន្តដែលដឹកលើសទម្ងន់។ យើងគិតមើលៗ យើងដឹកលើសទម្ងន់៥០ទៅ៦០តោន តើស្ថានភាពផ្លូវយើងទៅជាយ៉ាងណា? និយាយជារួម នេះគឺជាការអនុវត្តច្បាប់។ មានឡានដទៃច្រើនណាស់ដែលគេដឹកត្រឹមត្រូវ។ ការយករឿងតម្លៃធ្លាក់ចុះ និងគ្មានអ្នកទិញ វាជារឿងមិនត្រូវ! ហើយយករឿងនេះមកភ្ជាប់គ្នា វាមិនត្រឹមត្រូវ! គេចាប់យកតែឡានខុសច្បាប់តើ! បើប្អូនគោរពច្បាប់ទៅ មានឡានដទៃគេរង់ចាំដឹកតើ! រឿងនេះមានការញុះញង់នៅពីក្រោយ ដែលស្ថាប័នសមត្ថកិច្ចគេកំពុងធ្វើការងាររឿងនេះ»។
កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ ប្រជាកសិករមួយចំនួននៅស្រុកសំពៅលូន ស្រុកភ្នំព្រឹក និងស្រុកផ្សេងទៀត នៃខេត្តបាត់ដំបង បានឈូសឆាយដំណាំស្វាយកែវរមៀតរាប់រយហិកតា ដើម្បីដាំពោត បន្ទាប់ពីស្វាយនេះគ្មានទីផ្សារ ប៉ុន្តែប្រជាកសិករអះអាងថា ពេលនេះ ផលដំណាំពោតកំពុងធ្លាក់ចុះតម្លៃជាខ្លាំង ក្រោយពីថៃលែងចូលមកទិញ៕
