រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង បង្កើនវិធានការតាមដានមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ ដើម្បីទប់ស្កាត់កុំឱ្យឧក្រិដ្ឋជនយកកម្ពុជាធ្វើជាដែនដីលាងលុយកខ្វក់ បង្កជាហានិភ័យសង្គម ក្រោយពីកម្ពុជាធ្លាក់ទៅក្នុងបញ្ជីខ្មៅជួញដូរមនុស្សរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
ក្នុងពិធីប្រកាសជ័យលាភីពានរង្វាន់សេវាសង្គមសម្រាប់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ នៅសណ្ឋាគារមួយក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្សិលមិញ លោក ស ខេង ថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តត្រួតពិនិត្យ ដើម្បីវាយតម្លៃរាល់ប្រសិទ្ធភាពបង្ក្រាបល្បែងខុសច្បាប់គ្រប់ប្រភេទ រួមទាំងល្បែងតាមអនឡាញផងដែរ ពីមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ ក្រោយពីវិធាននេះត្រូវបានដាក់ចេញឱ្យបង្ក្រាបនៅទូទាំងប្រទេស។
ប៉ុន្មានសប្តាហ៍មុននេះ រដ្ឋាភិបាលបានចេញបទបញ្ជាថ្មីមួយឱ្យបង្ក្រាបល្បែងខុសច្បាប់នៅទូទាំងប្រទេស ដែលសំដៅទៅដល់ការកាត់ផ្ដាច់បទល្មើសគ្រប់ទម្រង់ រួមមានទាំងបទឧក្រិដ្ឋ ប្លន់ សម្លាប់ ចាប់ជំរិត អំពើឆបោកតាមអនឡាញ និងបទឧក្រិដ្ឋជួញដូរមនុស្សឆ្លងដែន ជាដើម ដែលបញ្ហានេះត្រូវបានអាមរិកដាក់ក្នុងបញ្ជីខ្មៅនៃការជួញដូរមនុស្ស កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២។
លោកព្រមានថា ក្នុងករណីរកឃើញមន្ត្រីមូលដ្ឋានណាមួយគ្មានការទទួលខុសត្រូវ ឬមិនដោះស្រាយបញ្ហានេះបាន មន្ត្រីមូលដ្ឋាននោះនឹងត្រូវប្រឈមមុខជាមួយរដ្ឋាភិបាលនិងប្រជាពលរដ្ឋ។
មេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលរូបនេះហាក់ទទួលស្គាល់ថា បទល្មើសដែលបានរកឃើញជាបន្តបន្ទាប់លើទឹកដីកម្ពុជាមួយរយៈចុងក្រោយនេះ ហាក់មានភាពស៊ីចង្វាក់គ្នាទៅនឹងអ្វីដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានរកឃើញ ដែលការណ៍នេះ លោកថា ត្រូវរួមគ្នាទប់ស្កាត់ ដើម្បីកុំឱ្យកម្ពុជារអិលធ្លាក់ទៅក្នុងស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរ ក្រោមវិធានរបស់ក្រុមហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ។
ក្នុងន័យនេះ លោក ស ខេង គូសបញ្ជាក់ថា មិនមែនជាការសារភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តែនេះជាការបង្ហាញការទទួលខុសត្រូវ ដើម្បីចូលរួមចំណែកទប់ស្កាត់បទល្មើសលាងសម្អាតប្រាក់ ដែលជាក្ដីបារម្ភរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។
លោកថា៖ «ការលាងសម្អាតប្រាក់ គឺជាបទល្មើសមួយដែលអង្គការសហប្រជាជាតិបានដាក់គោលការណ៍ឱ្យបណ្ដាប្រទេសជាសមាជិកទាំងឡាយ ចាត់វិធានការឱ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ ចៀសវាងការផ្ដល់ហិរញ្ញប្បទានទៅឱ្យអំពើភេរវកម្ម ឬហិរញ្ញប្បទានទៅឱ្យការផលិតអាវុធមហាប្រល័យ នេះជាបញ្ហាដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ! ដូច្នេះ បញ្ហាទាំង២នេះ គឺត្រូវតែធ្វើឱ្យបានដាច់ខាត»។
អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំង ដែលបច្ចុប្បន្នជាអនុប្រធានគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន លើកឡើងថា ប្រព័ន្ធដឹកនាំរដ្ឋដែលមានមេដឹកនាំកាន់អំណាចយូរ បានបង្កផលលំបាកបែបនេះដល់បញ្ហាសង្គម ព្រោះបានបង្កើតនូវប្រព័ន្ធគ្រួសារនិយមនៅតាមក្រសួងឬស្ថាប័នរដ្ឋ ដែលជាដើមចមជំរុញឱ្យកើតមានអំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធ។
បញ្ហានេះ លោកគិតថា ក្រសួងមហាផ្ទៃអាចនឹងបរាជ័យលើយន្តការទប់ស្កាត់បទឧក្រិដ្ឋដែលកំពុងប្រទាក់ក្រឡាគ្នានេះ បើវិធានការមិនឈានទៅវះកាត់អំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធ ឬរុះរើក្រសួងស្ថាប័នគ្រួសារនិយមទេនោះ។
លោកថា៖ «កាលណាកាន់អំណាចយូរ វាបង្កឱ្យមានផលវិបាកច្រើនបែបហ្នឹងហើយ ចាក់ឫសស្មុគស្មាញអ៊ីចឹងហើយ! អ៊ីចឹងបានជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ គេមិនសូវឱ្យបុគ្គលម្នាក់ពីរនាក់កាន់អំណាចយូរទេ»។
ប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះដែរ អ្នកស្រាវជ្រាវភូមិសាស្ត្រនយោបាយ លោក វណ្ណ ប៊ុនណា ធ្លាប់ប្រាប់VODថា បញ្ហានេះកើតចេញពីអំពើពុករលួយប្រទាក់ក្រឡាគ្នា រហូតដល់សែស្រឡាយថ្នាក់ដឹកនាំ ដែលត្រូវបង្ក្រាបជាប្រព័ន្ធ ទើបអាចទប់ស្កាត់បាន។
លោកថា៖ «រឿងដែលសំខាន់ជំរុញឱ្យកើតមានបញ្ហានេះ គឺអំពើពុករលួយនេះតែម្តង ដោយសារតាមការរាយការណ៍ព័ត៌មានរបស់អាហ្សាហ្ស៊ីរ៉ាហ្នឹង គឺបានបង្ហាញអំពីសែស្រឡាយប្រទាក់ក្រឡាគ្នាក្នុងរឿងហ្នឹង រហូតដល់មានសាច់ញាតិថ្នាក់ដឹកនាំធំៗ។ អ៊ីចឹងទេ! បញ្ហាអំពើពុករលួយ វាជាដើមទុន ឬជាដើមចមធ្វើឱ្យបញ្ហាហ្នឹងកើតឡើងផងដែរ»។
ក្នុងពិធីមួយកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា លោក ស ខេង ធ្លាប់បានបញ្ជាក់ថា ចាប់ពីថ្ងៃទី១៨ ខែសីហា ដល់ថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ក្រសួងបានទទួលបណ្ដឹងសរុបចំនួន២៨៩ករណី ពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរមនុស្ស និងបង្ខាំងមនុស្សខុសច្បាប់ ពីសាម៉ីជន សាច់ញាតិ ស្ថានទូត និងអង្គការអន្តរជាតិមួយចំនួន ដោយខេត្តព្រះសីហនុ នាំមុខគេ មានចំនួន ២១២ករណី ក្នុងចំណោមខេត្តចំនួន៩ផ្សេងទៀត ក្នុងនោះមានខេត្តស្វាយរៀង កណ្ដាល ឧត្ដរមានជ័យ ពោធិ៍សាត់ និងរាជធានីភ្នំពេញ ជាដើម។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា ឆ្លងកាត់ការអនុវត្តជាក់ស្ដែង និងចុះស្រាវជ្រាវពីមន្ត្រីជំនាញ ៩៥ភាគរយនៃពាក្យបណ្ដឹងជាការពិត ហើយសមត្ថកិច្ចបានជួយសង្គ្រោះជនរងគ្រោះចំនួន១៧៦នាក់ មាន៨សញ្ជាតិ ក្នុងនោះ ខេត្តព្រះសីហនុមានច្រើនជាងគេ។
លោក ស ខេង បញ្ជាក់ថា ភាគច្រើននៃជនរងគ្រោះ គឺធ្វើការនៅកន្លែងអាជីវកម្មល្បែងភ្នាល់អនឡាញខុសច្បាប់ ដែលការណ៍នេះនឹងជំរុញឱ្យមានបទល្មើសជួញដូរមនុស្សគ្រប់ទម្រង់ បទល្មើសគ្រឿងញៀន ភេរវកម្ម លួចឆក់ប្លន់ បទល្មើសជំរិតទារប្រាក់ ធ្វើទារុណកម្ម ឃាតកម្ម ការសងសឹក ការប្រើប្រាស់អាវុធខុសច្បាប់ បទល្មើសអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ និងបទល្មើសសម្អាតប្រាក់ បង្កផលប៉ះពាល់ដល់ការកសាងយុត្តិធម៌សង្គម។
សូមរំឭកថា កម្ពុជាក្រៅពីជាប់ក្នុងបញ្ជីខ្មៅនៃអំពើជួញដូរមនុស្សរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ជាប់ក្នុងបញ្ជីប្រផេះលាងលុយកខ្វក់ ឬប្រទេសតាមដានលើករណីលាងលុយខុសច្បាប់ របស់ក្រុមការងារហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ ៤ឆ្នាំជាប់គ្នា ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៨មក ដែលការណ៍នេះ លោក ស ខេង ធ្លាប់បង្ហាញការព្រួយបារម្ភថា បើកម្ពុជារអិលធ្លាក់ក្នុងបញ្ជីខ្មៅនៃការលាងលុយកខ្វក់នោះ កម្ពុជានឹងជួបវិបត្តិ ទាំងវិស័យនយោបាយ និងវិស័យធនាគារ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងយន្តការផ្ទេរប្រាក់តាមយន្តការអន្តរជាតិ៕
