ក្រុមយុវជននៅខេត្តកំពង់ចាមជាង៣០នាក់ប្រមូលផ្ដុំធ្វើយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយពីផលប៉ះពាល់សុខភាព និងសង្គមដោយការជក់បារី ហើយយុទ្ធនាការនេះធ្វើឡើងនៅតាមតូបលក់អីវ៉ាន់ អាហារដ្ឋាន សណ្ឋាគារ និងផ្ទះសំណាក់ ព្រមទាំងបិទអក្សរហាមជក់បារីនៅទីសាធារណៈ ជាដើម ក្រោមមូលបទ «ទីក្រុងគ្មានផ្សែងបារី»។
នេះជាលើកទី៧ហើយដែលក្រុមយុវជនធ្វើយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយពីផលប៉ះពាល់ដោយសារផ្សែងបារី។ អ្នករៀបចំយុទ្ធនាការនេះ បង្ហាញពីគោលបំណងថា សកម្មភាពនេះគឺធ្វើឡើងដើម្បីបណ្ដុះគំនិតឱ្យប្រជាពលរដ្ឋចេះស្រឡាញ់សុខភាព និងបញ្ឈប់ការជក់បារី។ ជាការសង្កេត រកឃើញថាពលរដ្ឋខ្មែរនៅតែបន្តទម្លាប់ក្នុងការជក់បារីនៅទីសាធារណៈ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពកុមារតូចៗ និងមនុស្សនៅជុំវិញខ្លួន។ ហើយយុទ្ធនាការនេះត្រូវបានរៀបចំឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី ១៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ នឹងបញ្ចប់ទៅវិញក្នុងខែកម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣។
កញ្ញា លីម ស៊ាងឡេង ដែលបានចូលរួមបំផុតគំនិតឱ្យពលរដ្ឋចេះស្រឡាញ់សុខភាព បានប្រាប់ វីអូឌី ថាមូលហេតុដែលនាំឱ្យរូបគេចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការ «ទីក្រុងគ្មានផ្សែងបារី» នេះ ដោយសារចង់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងក្រុងកំពង់ចាម យល់ដឹងពីផលប៉ះពាល់ដែលមកបណ្ដាលមកពីជក់បារី និងឱ្យបញ្ឈប់រាល់សកម្មភាពនៃការជក់បារីនៅតាមទីសាធារណៈ។ កញ្ញាបន្តថា សម្រាប់យុទ្ធនាការនេះមិនមែនចង់ឱ្យអ្នកដែលកំពុងតែជក់បារី ហើយបញ្ឈប់ការជក់តែម្តងនោះទេ ដោយគ្រាន់តែចង់ពញ្ញាក់ស្មារតីអ្នកប្រើប្រាស់បារីយល់ដឹងពីទីតាំងដែលច្បាប់អនុញ្ញាតនៅទីសាធារណៈប៉ុណ្ណោះ។
កញ្ញាបន្តថា៖ «ពេលដែលយើងផ្សព្វផ្សាយទៅ គាត់យល់ដឹង កន្លែងហ្នឹងគាត់ធ្លាប់ជក់បារី តែគាត់បានផ្លាស់ប្តូរ អត់ជក់បារីវិញ ដោយសារតែខ្ញុំបានប្រាប់ថាកន្លែងហ្នឹងមិនគួរជក់បារី ហើយយើងមានបិទផ្លាកហាមជក់បារី មានទាំងបារីអេឡិចត្រូនិចអីអ៊ីចឹងទៅ»។
កាលពីឆ្នាំ២០១៨ មន្ទីរសុខាភិបាលខេត្តកំពង់ចាម បានប្រកាសដោយតម្រូវឱ្យម្ចាស់អាជីវកម្ម ត្រូវដាក់បម្រាមដោយសសេរថា «ហាមជក់បារី ឬ NO SMOKING» ដោយអមជាមួយនឹងសញ្ញាបម្រាមដែលមានរូបភាពបារីមួយដើមនៅក្នុងរង្វង់ក្រហម និងមានបន្ទាត់ក្រហមមួយគូសចំអង្កត់ផ្ចិតបញ្ឆិតពីខាងលើនៃផ្នែកខាងឆ្វេងមកខាងក្រោមផ្នែកខាងស្ដាំ។ តាមរយៈយន្តការនេះ នៅលើកញ្ចប់បារីនៃបម្រាមនោះទៀតសោត ត្រូវដាក់សារព្រមានថា «ជនណាជក់បារីនៅកន្លែងហាមឃាត់ ត្រូវពិន័យ២ម៉ឺនរៀល»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ យុវជនម្នាក់ទៀតដែលបានចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការដែរនោះ គឺកញ្ញា ពុធ នាពីសះ ជាជនជាតិខ្មែរអ៊ីស្លាម ឱ្យដឹងថា នៅពេលចុះទៅផ្សព្វផ្សាយនៅកន្លែងណាមួយក្នុងក្រុងកំពង់ចាម គឺអ្នករៀបចំយុទ្ធនាការចង់ឱ្យអាជ្ញាធរសហការល្អជាមួយក្រុមយុវជន ដើម្បីធានាពីសុវត្ថិភាពឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ប្រភពបន្តថា យុទ្ធនាការនេះ វាជាផ្នែកមួយដែលអាចជួយបណ្តុះគំនិតឱ្យពលរដ្ឋយល់ដឹងពីផលប៉ះពាល់នៃផ្សែងបារី និងជំរុញឱ្យពលរដ្ឋកាត់បន្ថយការជក់បារីបានកាន់តែច្រើន។
កញ្ញាបន្តថា៖ «ខ្ញុំចង់សំណូមពរ នៅពេលយើងចុះទៅ ឧទាហរណ៍ថា កន្លែងផ្ទះសំណាក់អីហ្នឹងសូមឱ្យអាជ្ញាធរសហការ[ជាមួយយុវជន]គ្នាជាមុនសិន មុនពេលយើងចុះទៅ ខ្លាចមានបញ្ហាអី សូមឱ្យអាជ្ញាធរជាអ្នកធានាខុសត្រូវ»។
ជុំវិញរឿងនេះ អភិបាលរងក្រុងកំពង់ចាម លោកស្រី រិន ធារ៉ា ឱ្យដឹងថា សកម្មភាពក្រុមយុវជនចុះផ្សព្វផ្សាយក្រោមទិសស្លោកទីក្រុងគ្មានផ្សែងបារីនេះ រដ្ឋបាលក្រុងកំពង់ចាមបានសហការល្អជាមួយពួកគាត់ហើយ។ លោកស្រីបន្តថា តាមរយៈកិច្ចសហការនេះ រដ្ឋបាលក្រុងបានបង្កើនសកម្មភាពជានិច្ចជាមួយក្រុមយុវជន ដើម្បីឱ្យប្រាកដថា ការចុះអប់រំនិងណែនាំពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាន ប្រព្រឹត្តទៅដោយគ្មានឧបសគ្គជាយថាហេតុណាមួយកើតឡើង។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ អភិបាលរងក្រុងកំពង់ចាមរូបនេះ ឱ្យដឹងថា ក្នុងនាមអាជ្ញាធរដែនដី មានតែជួយរកវិធីធ្វើយ៉ាងណាជំរុញឱ្យយុវជនមានវិធីសាស្រ្តក្នុងការបន្តផ្សព្វផ្សាយ ពន្យល់ អប់រំណែនាំពីច្បាប់ទម្លាប់ទៅដល់ពលរដ្ឋ និងបម្រាមនៃការជក់បារី ជាដើម ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពថែមទៀត។
លោកស្រីបន្តថា៖ «រដ្ឋបាលក្រុង បានសហការជាមួយនឹងយុវជន ស.ស.យ.ក តែម្តងទៅ ហើយរាល់ការចុះហ្នឹង គឺក្រុមការងារបានហៅណាត់ជាមួយមេភូមិ អនុភូមិ និងជាមួយក្រុមគ្រូពេទ្យ មានក្រុមគ្រូពេទ្យទៅតាមសង្កាត់ទៀត អ៊ីចឹងមានមណ្ឌលទាំង៤»។
បើតាមភិបាលរងក្រុងកំពង់ចាម គិតមកដល់ពេលនេះ អាជ្ញាធរបានចូលរួមសហកការក្នុងការអប់រំជាមួយក្រុមយុវជន «ទីក្រុងគ្មានផ្សែងបារី»នេះ បាន៧លើកមកហើយ ក្នុងសង្កាត់ទាំង៤ និង៣២ ភូមិ នៅទូទាំងក្រុងកំពង់ចាម។
ជាងនេះទៀត លោកស្រី រិន ធារ៉ា ថ្លែងថា ដើម្បីរឹតបន្តឹងអ្នកជក់បារីនៅទីតាំងសាធារណៈ គឺយុទ្ធនាការនេះក៏បានភ្ជាប់នឹងគោលការណ៍មួយចំនួនរបស់មន្ទីរសុខាភិបាលខេត្តកំពង់ចាមដែរ។ នៅក្នុងខ្លឹមសារនៃបម្រាមរបស់មន្ទីរសុខាភិបាលនេះ គឺមានពាក្យស្លោកដែលដាក់ថា ហាមជក់បារី ជាដើម យកទៅបិទនៅតាមអាហារដ្ឋាននានាក្នុងក្រុងកំពង់ចាម។ លើសពីនេះទៅទៀត ប្រសិនបើរកឃើញថានៅតែមានអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសកើតឡើងទៀត ឬម្ចាស់អាជីវកម្មណាមួយមិនអនុវត្តតាមគោលការណ៍នេះ នឹងត្រូវប្រឈមមុខនឹងការផាក់ពិន័យ។ គោលការណ៍នៃការផាក់ពិន័យនេះ ចំពោះម្ចាស់អាជីវកម្ម ៥០ ០០០រៀល និងអ្នកជក់បារី ២០ ០០០រៀល។
ដោយឡែក ប្រធានការិយាល័យកម្មវិធីថ្នាំជក់នៃមន្ទីរសុខាភិបាលខេត្តកំពង់ចាម លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ថើ សុផាន់ណា ឱ្យដឹងថា ដើម្បីអាចធានាទៅដល់ការកាត់បន្ថយអត្រានៃការប្រើប្រាស់សេវាថ្នាំជក់នេះបាន គឺភាគីពាក់ព័ន្ធបានកំណត់ឱ្យអ្នកលក់បារីអាចដាក់តាំងលក់បាន៣កញ្ចប់ក្នុងមួយតូប។
លោកបន្តថា អាជ្ញាធរក៏បានដាក់គោលការណ៍កំណត់ មិនអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមហ៊ុនបារីដើរផ្សព្វផ្សាយផលិតផលបារីនេះនៅតាមទីសាធារណៈដូចមុនទៀតដែរ។ ប្រភពដដែលបន្តថា ចំពោះម្ចាស់អាជីវកម្ម ឬក្រុមហ៊ុន ដែលមិនអនុវត្តតាមការណែនាំនេះ នឹងត្រូវរងការផាកពិន័យក្នុងកម្រិតមួយដែលធ្ងន់។
លោកបន្តថា៖ «ការផ្សព្វផ្សាយរបស់ក្រុមហ៊ុន យើងបានហាមឃាត់ ក៏បានចេញលិខិតទៅដល់ក្រុង-ស្រុក ទាក់ទងទៅនឹងសេចក្តីណែនាំពីការតាំងលក់ផលិតផលថ្នាំជក់ហ្នឹង ហើយនឹងបារីអេឡិចត្រូនិច នៅតាមបណ្ដាសាលារៀន ជាពិសេសអ្នកលក់បារីអេឡិចត្រូនិច ត្រូវបានហាមឃាត់ »។
ទាក់ទងបញ្ហានេះ លោក សុខ វណ្ណរ៉ា ប្រធានរដ្ឋបាល នៃអង្គការដើម្បីព្រះពុទ្ធសាសនា និងការអភិវឌ្ឍ គាំទ្រចំពោះសកម្មភាពរបស់ក្រុមយុវជនដែលផ្សព្វផ្សាយ និងរៀបចំឱ្យមានយុទ្ធនាការ «ទីក្រុងគ្មានផ្សែងបារី» នេះ។ លោកបន្តថា ឥទ្ធិពលរបស់បារីនេះមិនត្រឹមតែប៉ះពាល់ចំពោះសុខភាពអ្នកជក់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាថែមទាំងធ្វើឱ្យមនុស្សនៅជុំវិញខ្លួនក៏ទទួលរងផលមិនល្អពីសារធាតុបារីនេះដែរ។
បន្ថែមពីលើនេះទៀត ក្នុងនាមអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល លោក សុខ វណ្ណរ៉ា ចង់ឃើញយុទ្ធនាការនេះប្រព្រឹត្តទៅដោយមានសកម្មភាពផុសផុលជាងនេះទៀត ហើយរួមគ្នាក្នុងទិសដៅតែមួយ ដើម្បីឈានទៅកាត់បន្ថយអត្រាប្រើប្រាស់ថ្នាំជាក់នេះឱ្យស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតមួយទាបក្នុងពេលខាងមុខ។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំគិតថា អាជ្ញាធរគួរតែបង្កើនកិច្ចសហការ គាំទ្រទៅដល់យុវជនឱ្យពេញទំហឹង ហើយសម្រួល ទីតាំងណា កន្លែងណា ក្រុមយុវជនទៅ គួរតែអាជ្ញាធរជម្រាបដល់ទីកន្លែងមុន ដើម្បីធានាពីការហៅថាសុវត្ថិភាពរបស់យុវជនដែរ»។
ច្បាប់ស្ដីពីការត្រួតពិនិត្យផលិតផលថ្នាំជក់ នៅក្នុងបញ្ញត្តិមាត្រា១០ ចែងថា ផលិតករថ្នាំជក់ក្នុងស្រុក និងអ្នកនាំចូលពីក្រៅ ហើយធ្វើអាជីវកម្មនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបោះពុម្ពសារព្រមានពីសុខភាពជាភាសាខ្មែរនៅលើរូបកញ្ចប់ផលិតផលថ្នាំជក់ អំពីគ្រោះថ្នាក់នៃការប្រើប្រាស់ផលិតផលថ្នាំជក់។ ហើយសារព្រមានអំពីសុខភាពនេះត្រូវបោះពុម្ពមានទំហំ៥០ភាគរយយ៉ាងតិច៕
អត្ថបទដោយលោក សុខ ហេង
