មានរឿងរ៉ាវជាច្រើនបានកើតឡើងពេញមួយឆ្នាំ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២២នេះ និយាយដោយឡែក សម្រាប់ដំណើរការបោះឆ្នោត ដែលបណ្ដាលឱ្យមានអ្នកនយោបាយត្រូវជាប់ចោទ និងមានក្ដីក្ដាំនៅតុលាការ ដោយសារតែប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ខ្លួនក្នុងការបញ្ចេញមតិរិះគន់ពីដំណើរការបោះឆ្នោត និងនីតិវិធីមួយចំនួនផង ថាគ្មានសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។
នៅសល់តែប៉ុន្មានថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ ឆ្នាំចាស់នឹងត្រូវបិទបញ្ចប់ ហើយឆ្នាំថ្មីនឹងចូលមកដល់ ទោះជាយ៉ាងណា ភាពចាក់ស្រេះផ្នែកវិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជា ត្រូវគេមើលឃើញថា នៅតែមិនអាចទម្លុះភាពជាប់គាំងបាន នៅបន្ទាប់ពីគណបក្សប្រឆាំងដែលមានសំឡេងគាំទ្រមិនចាញ់នឹងគណបក្សកាន់អំណាចប៉ុន្មាន ត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧ ដែលធ្វើឱ្យភាពប្រេះឆាផ្ទៃក្នុងនេះបន្តដោះមិនចេញដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។
មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកវិភាគសង្គម មើលឃើញថា ការដែលចោទប្រកាន់គណបក្សភ្លើងទៀន ដោយមានសកម្មភាពចូលរួមខ្លះពីអតីតអ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំងនៅក្រៅប្រទេស ជាសារបង្ហាញឱ្យឃើញពីរូបភាពក្នុងការប៉ុនប៉ងជាថ្មីទៀតចំពោះដៃគូនយោបាយដែលមានប្រៀបសម្រាប់ទីលានប្រកួតនាខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ដែលអាចមានន័យថា ប្រសិនបើគណបក្សកាន់អំណាចមិនសប្បាយចិត្តចំពោះសន្ទុះនៃការគាំទ្របក្សរបស់ខ្លួន អាចនឹងឈានទៅដល់ការរំលាយនៅមុនការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តមកដល់ក៏ថាបាន។
មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត លើកឡើងថា ចំពោះ «ទម្រង់១១០២» គឺស្ថាប័នជាតិមួយនេះនឹងនៅតែរក្សាជំហរដូចដែលបានអនុវត្តរួចហើយនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ឆ្នាំ២០២២ គឺមិនបានចែកជូនដល់ភ្នាក់ងារគណបក្សនយោបាយដែលស្ថិតនៅក្នុងការិយាល័យបោះឆ្នោតទេ បើទោះបីជាទម្រង់នៃរបាយការណ៍រាប់សន្លឹកឆ្នោតនេះត្រូវបានគណបក្សនយោបាយចាត់ទុកថា វាជាភាពចាំបាច់ដែលមិនអាចខ្វះបាននៅក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតយ៉ាងណាក្តី។
សវនាការដែលប្រើពេលវេលាជាង១៣ម៉ោង ក្នុងការជំនុំជម្រះដើម្បីរកភាពត្រឹមត្រូវ សម្រាប់សំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌក្រោមបទ«គប់គិតជាមួយរដ្ឋបរទេស ចង់ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល តាមររយៈបដិវត្តន៍ពណ៌នៅកម្ពុជា»នេះ ត្រូវបានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះនៃតុលាការថ្នាក់ទាប សម្រេចនឹងចេញសាលក្រមនៅដើមខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ។
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) បានកំណត់យកថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ ជាកាលបរិច្ឆេទចុងក្រោយ ដើម្បីបិទបញ្ចប់ និងអនុម័តបទបញ្ជានិងនីតិវិធីបម្រើឱ្យការបោះឆ្នោតជាតិ ដែលប្រមូលបានពីភាគីពាក់ព័ន្ធ ថាតើមតិយោបល់ដែលបានលើកឡើងទាំងនោះ ចំណុចណាខ្លះត្រូវផាត់ចេញ ហើយផ្នែកណាផ្សេងទៀតនឹងត្រូវដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងបទដ្ឋានគតិយុត្តបម្រើឱ្យការបោះឆ្នោតនេះ។
នៅសល់ពេលតែ២ថ្ងៃទៀតទេ ដល់ពេលដែលភាគីពាក់ព័ន្ធនានានៅក្នុងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌ «រួមគំនិតក្បត់ជាតិ ហើយចង់ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល» ត្រូវឡើងការពារពីការដាក់បន្ទុក និងដោះបន្ទុករបស់ខ្លួន ខណៈមេធាវីការពារសិទ្ធិឱ្យលោក កឹម សុខា អះអាងថា ខ្លួនកំពុងពិចារណាក្នុងការដាក់និក្ខេបបទ ឬសារណា នេះទៅតាមការកំណត់របស់តុលាការ។
អតីតតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលត្រូវបានតុលាការរំលាយ ហើយអះអាងថាជាអ្នករៀបចំការធ្វើបាតុកម្មផងដែរនោះ បញ្ជាក់ថា តាមការគ្រោងទុក អ្នកចូលរួមអាចមានគ្នាប្រហែល៣០០នាក់ដែលមកពីតំបន់នៅជុំវិញទ្វីបអឺរ៉ុប នឹងតវ៉ាឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ឆ្លើយតបប្រកបដោយភាពវិជ្ជមានចំពោះជោគវាសនារបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជា ខណៈដែលលោក ហ៊ុន សែន អះអាងថានឹងរង់ចាំមើលអ្នកក្លាហានដែលហ៊ានប្រឈមនឹងការចេញតស៊ូមតិប្រឆាំងវត្តមានរបស់លោក ក្នុងដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចលើកនេះ។
មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ គ.ជ.ប. ឱ្យដឹងថា ចំពោះលទ្ធផលនៃការស្នើឱ្យកែតម្រូវនៅត្រង់ខ្លឹមសារខ្លះនេះ គឺគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ត្រូវការឆ្លងកាត់ពេលវេលាសមរម្យមួយ ដើម្បីពិនិត្យនិងសម្រេចថាតើការទាមទាររបស់គណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិនេះ គួរដោះស្រាយតាមវិធីណា ហើយថាតើអ្វីដែលស្នើឡើងនេះ វាមានផលប្រយោជន៍រួមដែលបម្រើឱ្យការបោះឆ្នោតទាំងស្រុងដែរទេ។
បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនេះនៅតែត្រូវបានមើលឃើញជ្រុងខុសៗគ្នារវាងមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សនយោបាយដែលនៅក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដោយពួកគេសម្អាងហេតុថា មូលបទនៃសិទ្ធិមនុស្សនេះនៅតែជារឿងដែលភាគីនីមួយៗយកចំណេញរៀងៗខ្លួន ក្នុងហេតុផលនយោបាយផង និងផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនផង ស្របពេលការធ្វើដំណើរប្រមាណជាង៧០ឆ្នាំមកនេះនៃកំណើតសិទ្ធិមនុស្ស កម្ពុជានៅតែរងការរិះគន់ថាគ្មានអ្វីដែលប្រសើរសោះឡើយ អំពីការអនុវត្តសិទ្ធិជាសកលមួយនេះ។
VOD គឺជាស្ថាប័នព័ត៌មានឯករាជ្យដែលផ្តល់ព័ត៌មាន ផលិតកម្មវិធីវិទ្យុ និងការផ្សព្វផ្សាយតាមរយៈគេហទំព័រអ៊ីនធើណេត។
© ២០២២ រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម
